Bajończycy i inni. Szkice z dziejów polskiej irredenty

Gminny Ośrodek Kultury w Ujeździe wraz z Archiwum Państwowym w Piotrkowie Trybunalskim, w ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę, zorganizowały ogólnopolską konferencję naukową, której idea nawiązywała do postaci Lucjana Malcza – bajończyka pochodzącego z okolic Ujazdu. Historia życia i walki jednego tylko oficera stała się osią, wokół której historycy, muzealnicy i archiwiści z kilku ośrodków zbudowali wspólną narrację o udziale Polaków w I wojnie światowej, walkach o niepodległość i granice oraz źródłach archiwalnych i muzealnych. Szeroko zakrojone kwerendy, obszerna baza źródłowa i wielowątkowa analiza literatury zaowocowały podjęciem wyzwania przeniesienia idei konferencji na papier, a tym samym opracowania publikacji naukowej prezentującej zarówno najnowszy stan badań, jak również mającej poważny walor źródłoznawczy. Na kartach kolejnych artykułów prześledzić można zarówno barwne opisy dokonań „bajończyków i innych”, jak również uzyskać cenne wskazówki bibliograficzne i wzmianki źródłoznawcze. Czytelnik może również intuicyjnie wyodrębnić rysujący się w strukturze publikacji podział na artykuły o charakterze narracyjnym oraz te, których głównym założeniem jest prezentacja bezcennej, choć niestety często mało znanej nawet historykom bazy źródłowej.