Literatura i architektura

Alina Biała napisała we wstępie do swojej książki: "Nie wiemy, jak brzmiała pierwsza fabuła. Nie wiemy też, jak wyglądała pierwsza budowla. Prawdopodobnie walor estetyczny był nieobecny w najstarszych tworach obydwu sztuk lub pozostawał ukryty w narracji nastawionej na komunikację (literatura) i w konstrukcji o charakterze czysto praktycznym (architektura)".





Autorka stwierdza, że podobieństwa między literaturą i architekturą są znaczne. Obydwie sztuki zostały zrodzone pod wpływem potrzeb i myśli o tych samych treściach. Zarówno literatura pisana, jak i plany budowli miały postać uproszczonych obrazków, z czasem przeobrazonych w system znaków literowych i geometrycznych. Ale są także inne płaszczyzny współistnienia literatury i architektury. Konstrukcja utworu literackiego przywodząca na myśl budowę katedry gotyckiej, jak chociażby w przypadku "Boskiej komedii"czy "wznoszenie" wierszy z materii językowej przez Peipera i Przybosia - czyż to nie architektura w literaturze?





I przede wszystkim fantastyczne opisy literackie świątyń, grobowców, wież, schodów, mostów, fontann, ulic i miast... Ulica Stryjska w Drohobyczu przyrównana do ulicy Krokodyli Brunona Schulza... Krzyżackie gniazdo w zamku w Malborku... Luwr, po prostu Luwr widziany oczami Józefa Ignacego Kraszewskiego... Metafizyka dachu u Olgi Tokarczuk w "Dom dzienny, dom nocny"... Oko rozety katedry Notre Dame w Paryżu w "Różycy" Rainera Marii Rilkego... I wiele, wiele innych.





Alina Biała zaraża nas pasją poszukiwań powiązań między sztukami. To już druga książka z cyklu "Korespondencja sztuk", gdzie impresje autorskie łączą się z tekstami literackimi znanych pisarzy i poetów oraz - w tym przypadku - planami architektonicznymi czy wizerunkami budowli.