Abakanowicz. Trauma i sława

Pierwsza biografia Magdaleny Abakanowicz.

Jest dziś najgłośniejszą polską artystką, jej prace osiągają na aukcjach niebotyczne ceny i przyciągają tłumy na całym świecie, ale historia jej życia dotąd nie została opowiedziana.

Tworzyła w cieniu totalitaryzmu. Jako dziecko przeżyła niemiecką okupację, karierę budowała w ustroju komunistycznym. Zrewolucjonizowała sztukę, nie tylko polską. Zmieniła tkaninę artystyczną w dzieło bliższe rzeźbie i architekturze niż tkactwu. O jej prywatnych losach i historiach rodzinnych wiedzieliśmy jednak tylko tyle, ile sama chciała powiedzieć.

W jaki sposób Magdalenie Abakanowicz udało się zrobić tak spektakularną karierę? Jakie tajemnice kryją się w jej biografii? Dlaczego budowała wokół siebie mit sięgający Czyngis-chana? Co połączyło ją z wielkimi postaciami historii XX wieku?

Paweł Kowal podążył śladami Abakanowicz, podjął się odpowiedzi na te pytania i napisał porywającą opowieść o jednej z najwybitniejszych, a jednocześnie najbardziej tajemniczych polskich artystek.

Biografia artysty to praca oparta na faktach i dokumentach. Dobrze się stało, że pisania o Magdalenie Abakanowicz podjął się politolog, gdyż sięgnął do źródeł, które mógł pominąć historyk sztuki. Powstała nie tylko pierwsza książka o życiu tej artystki, ale też pierwsza odsłaniająca zarówno kulisy jej życia osobistego, jak i jej uwikłań w relacje z władzą. Nikt, kto ją znał, nie zdziwi się, że ta pozycja wychodzi dopiero po jej śmierci; za życia by na nią nie pozwoliła. - Anda Rottenberg

Dzięki Pawłowi Kowalowi zyskujemy nieoceniony wgląd w życie i prace Magdaleny Abakanowicz, jednej z najwybitniejszych europejskich rzeźbiarek, która miała wielki wpływ na sztukę mojej matki, Emilie Beneš-Brzezinski. Obie łączyło głębokie uznanie dla siły i piękna drewna oraz natury jako środków artystycznego wyrazu. Kowal doskonale uchwycił nie tylko istotę sztuki Abakanowicz, lecz także to, jak ona i moja matka ucieleśniały europejską historię. - Ian Brzezinski

Wielcy artyści nie poddają się ograniczeniom. Zapisują swoje myśli takimi narzędziami, jakie uważają za odpowiednie. Da Vinci, Michał Anioł, Bernini, Picasso, Nowosielski, Kiefer, Kantor, Bałka korzystali z różnych materiałów i nie ma znaczenia, czy mowa o rysunku, rzeźbie, czy projekcie gmachu. Dlatego nie patrzymy na Abakanowicz jak na tkaczkę, bo czym są abakany, kamienne koła w Izraelu, stojące torsy na terenie poznańskiej Cytadeli? To są po prostu bardzo dobre prace Wielkiej Artystki. Bo artystą się jest albo nie. Pośrednich form sztuka nie zna, gdyż dla cywilizacji nie jest to potrzebne. Warto poznać tę biografię, by lepiej zrozumieć Magdalenę Abakanowicz. - Leon Tarasewicz

Paweł Kowal – historyk, politolog, muzealnik, ale także polityk, profesor Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, wykładowca licznych polskich i zagranicznych uczelni, współtwórca Muzeum Powstania Warszawskiego, współautor książki (wraz z Agnieszką Lichnerowicz) Spokojnie już nie będzie. Koniec naszej belle époque. Zafascynowany życiem i sztuką Magdaleny Abakanowicz, od śmierci artystki odwiedzał archiwa i miejsca z nią związane, nagrywał wspomnienia bliskich jej osób, gromadził materiały i opowieści na jej temat.