Archaiczny świat Bolesława Leśmiana.
Studium historycznoliterackie

Leśmian jako twórca symboli egzystencjalnych rodzących się w kręgu pytań o sens istnienia odpowiadał na antyintelektualistyczne potrzeby duszy współczesnej. Sam odczuwał je nader silnie, czego jednym z dowodów jest także jego zainteresowanie spirytyzmem, wspólne całej epoce. Zdolność do „ekstazy natchnionej”, do odczuwania i przeżywania partycypacji uczyniła zeń poetę. A wrażliwość na aksjologiczną symbolikę bytu przywiodła ku symbolizmowi realistycznemu.

Spis treści:
Przedmowa 5

Dwa symbolizmy 7
Spór o symbolizm Leśmiana. Wpływ Friedricha Nietzschego. Droga do dojrzałości. Przełomowy poemat: Ląka. Światopogląd symbolistyczny. Symbolistyczna koncepcja języka. Mitotwórstwo. Inspiracja dla Ląki. Leśmianowska „epickość, nieco inaczej pojęta”: od symbolizmu idealistycznego do symbolizmu realistycznego. Religijny wymiar poezji. Związki z modernizmem rosyjskim.

Archaiczna realność 37
Zainteresowanie ludowością. Nowe barbarzyństwo: anarchizm językowy. Powrót do życia bezpośredniego. Mit tatrzański Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Marzenie o „bylinie polskiej”. Koncepcja folklorystyczna Nietzschego. Bajki arabskie dla dzieci: Klechdy sezamowe i Przygody Sindbada Żeglarza. Bajki dla dorosłych: Klechdy polskie. Zasada równości świata i zaświata. Gramatyka archaiczności. W stronę ballad.

Światopogląd antropomorficzny 75
Człowiek pierwotny. Leśmian i Martin Heidegger. Poezja jako rzeczywistość pierwotna. Pragnienie bycia. W kręgu metamorfoz. Realność snów. Pierwotne porównania i archaiczne negacje. Myślenie metaforyczne: dualna wizja rzeczywistości. Narodziny symbolu: archaiczny symbolizm aksjologiczny.
Psychologia człowieka pierwotnego: Lucien Lévy-Bruhl. Partycypacja mistyczna jako pierwotna forma umysłowości. Podmiot synkretyczny.

„Potok istnienia” 115
Spotkanie Leśmiana z filozofią Henriego Bergsona. Duch czasu i Stanisław Brzozowski. Archaiczny wymiar filozofii Bergsona: wieczne stawanie się, intuicjonizm, monizm egzystencjalny, jakościowe ujęcie rzeczywistości.

Zakończenie 127
Karol Irzykowski i Ostap Ortwin o archaicznym świecie poezji Leśmiana. Leśmianowski erotyzm.