Archiwum zagubionych dzieci

W pewne upalne lato małżeństwo artystów wybiera się z dwójką dzieci w podróż samochodem z Nowego Jorku do Arizony. Między rodzicami nabrzmiewa konflikt, który dzieci coraz mocniej odczuwają. Rodzinne więzi zaczynają się kruszyć, wśród bliskich narasta napięcie. Drobne, codzienne zdarzenia, słuchane piosenki, śledzone mapy, ciągłe robienie zdjęć polaroidem nakładają się na rosnący kryzys rodzinny i ten szerszy, obecny w słuchanych w trakcie podróży medialnych przekazach: dramat tysięcy dzieci z Ameryki Środkowej i Południowej próbujących przekroczyć granicę Stanów Zjednoczonych, zatrzymywanych przez amerykańskich strażników granicznych lub zagubionych na pustyni.

Szczególnie aktualna, a zarazem ponadczasowa powieść rzuca czytelnikom wyzwanie, skłania, by przeciwstawiać się nietolerancji, brakowi empatii i egoizmowi. Literacka wirtuozeria autorki woła o ludzką solidarność, współczucie i odwagę w konfrontacji z problemami współczesnego świata.

Od fotograficznego realizmu do baśniowej oniryczności. Od eseju do mitu. Od wysyconej szczegółami powieści psychologicznej do frenetycznego poematu. Powieść Archiwum zagubionych dzieci jest porywającym literackim eksperymentem złożonym z obrazów, metafor i dźwięków, w którym historia rozpadającej się patchworkowej rodziny staje się pretekstem dla wielowarstwowej, intelektualnej opowieści o współczesnych czasach niepokoju i zmian. Luiselli daje popis literackiego talentu, tworząc z jednej strony kameralną historię o bliskości i stracie, a z drugiej – polityczny traktat o społecznej odpowiedzialności, krzywdzie i szacunku dla innego. To książka chłodna, a jednocześnie pełna gniewu, emocjonalnie intymna, ponadczasowa i uniwersalna.
Małgorzata Rejmer