Athos. Słuch Świętej Góry

Przedstawione w tej monografii dociekania obejmują swym zasięgiem dźwiękowy wymiar religijnego i kulturowego dziedzictwa stworzonego przez prawosławne wspólnoty monastyczne od tysiąca lat istniejące na Świętej Górze Athos w Grecji. Badania ukazują zakres i sposób wykorzystania zmysłu słuchu i dźwięków jako kreatorów oraz receptorów materialnej i duchowej rzeczywistości, przejawiającej się w liturgicznym śpiewie, sztuce, a także w mistyce, modlitwie i sposobie życia codziennego mnichów. Mowa także o specyfice cerkiewnej architektury, podporządkowanej akustyce głosu. Skalę zaangażowania słuchu w tworzenie i interpretację athoskiej rzeczywistości wyznaczają dwa czynniki – wydobywanie się dźwięków z tworów natury, ludzkiego aparatu głosowego i dzieł ludzkich rąk. W wyniku słuchowej integracji świata dźwięków powstaje akustyczny krajobraz Świętej Góry. Jest on wyrazem emotywnej percepcji rzeczywistości, która zyskuje przez to głęboko ludzki wymiar. Wpisuje się on w metafizyczną perspektywę doświadczania Boga w dźwiękowej hierofanii. Wykorzystywanie zmysłu słuchu w tym przeżywaniu athoskiego sacrum opisane jest w kolejnych rozdziałach, uwzględniających 5 aspektów dźwiękowego krajobrazu Świętej Góry: (1) specyfiki słuchowego doświadczania sacrum, (2) właściwości ciszy jako przestrzeni hezychazmu, (3) głosów natury, (4) dźwięków wytwarzanych w przestrzeni kultury, (5) liturgicznego śpiewu.