Brak tchu

Wyobraź sobie, że masz ostatnią szansę na ucieczkę. Nie przed namacalnym wrogiem, ale przed duszącym przeczuciem, że za rogiem czai się katastrofa. Właśnie w taki nastrój, tuż przed wybuchem II wojny światowej, George Orwell wrzuca swojego bohatera. „Brak tchu” to nie jest kolejna dystopia o walce z systemem, a raczej przejmująca, psychologiczna opowieść o próbie złapania oddechu w świecie, który lada moment utonie we krwi.

Główny bohater, sprzedawca George Bowling, postanawia na chwilę uciec od szarej codzienności i powrócić do krainy dzieciństwa. Sentymentalna podróż szybko zmienia się jednak w pasmo rozczarowań. Jego ukochane Dolny Binfield, miejsce pełne wspomnień, już nie istnieje w dawnej formie, a wprowadzonych zmian ciężko nazwać postępem. Na horyzoncie majaczy wojna, a obraz Anglii staje się z każdą stroną coraz bardziej ponury.

Siódma książka Orwella, „Brak tchu”, jest przez wielu krytyków uznawana za jedno z jego najwybitniejszych dzieł literackich. Powieść przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.

Kim był George Orwell i geneza książki

Kim był George Orwell (1903–1950)? Angielski pisarz i dziennikarz, który jako ochotnik walczył w hiszpańskiej wojnie domowej po stronie republikańskiej. Doświadczenia te opisał w poruszającym reportażu „W hołdzie Katalonii”. Mimo że sam był socjalistą, stał się jednym z najostrzejszych krytyków totalitaryzmu. Jego słynne dystopie, „Folwark zwierzęcy” i „1984”, na stałe weszły do kanonu światowej literatury. Powieść „Brak tchu” powstała w marcu 1938 roku, dosłownie na progu II wojny światowej. To wszechobecne poczucie nadchodzącego konfliktu nadaje książce głębokie, antywojenne przesłanie.

Dlaczego ta powieść wyróżnia się na tle innych

Powieść w genialny sposób zagląda w psychikę człowieka postawionego w obliczu nieuchronnej katastrofy i paraliżującego lęku. George Bowling nie jest jednak typowym bohaterem walczącym o wolność, jakiego znamy z późniejszych książek Orwella. To zwykły człowiek, którego strach odbija się w monotonii życia na przedmieściach, wiecznej presji finansowej i niepokojącym wrażeniu, że zbliża się globalny konflikt. Przedwojenna Anglia jawi się tu jako kraj na krawędzi upadku, który traci duszę na rzecz bezmyślnej modernizacji i komercji. Własne przeżycia Orwella z Hiszpanii pozwoliły mu po mistrzowsku oddać atmosferę narastającej grozy, w której jedynym ratunkiem wydaje się ucieczka w przeszłość. Słodka nostalgia zderza się z brutalną prawdą: dzieciństwo to już tylko wspomnienie, a każda próba powrotu kończy się bolesnym rozczarowaniem.

Właśnie dlatego „Brak tchu” to coś znacznie więcej niż zwykła powieść. To wnikliwa analiza tego, jak pamięć i psychika działają w czasach kryzysu. Antywojenne przesłanie książki, choć mocno osadzone w swojej epoce, pozostaje zaskakująco uniwersalne i aktualne. Lektura pomaga zrozumieć nastroje społeczne, które doprowadziły do jednego z najmroczniejszych rozdziałów w historii Europy. Książka jest idealna dla tych, którzy w literaturze szukają nie tylko dobrej historii, ale też głębszej prawdy o ludzkiej naturze. Po jej lekturze warto sięgnąć po inne dzieła Orwella, jak „1984” czy „W hołdzie Katalonii”, by w pełni docenić jego niezwykły talent.

Jesteś gotów na podróż w przeszłość, by na własne oczy zobaczyć, jak w trudnych czasach rodzą się lęk i nadzieja?

Kraj produkcji: PL