Bramy Nieba

Drugi tom monumentalnego dzieła Marii i Kazimierza Piechotków poświęcony został bóżnicom murowanym na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, a więc na większości obszaru dzisiejszej Polski i dużej części Ukrainy, jak też całej Litwy i Białorusi, a nawet niewielkiej części Mołdawii (na lewym brzegu Dniestru). Na tych terenach w czasach nowożytnych i w XIX w. mieszkała większość światowej populacji żydowskiej, stanowiącej około 10% mieszkańców tych obszarów.

Emigracja w XIX i na początku XX w., a przede wszystkim Zagłada w czasie II wojny światowej, spowodowały prawie całkowite zniknięcie mieszkającej tu ludności żydowskiej. Przetrwały jednak świadectwa przeszłości, w tym przedstawiona na rysunkach, zdjęciach i innych materiałach architektura bóżnic, a także pozostała zabudowa miast zamieszkanych niegdyś przez Żydów.

W przeciwieństwie do synagog drewnianych, niemal całkowicie zniszczonych przez nazistowskie Niemcy podczas ostatniej wojny, synagogi murowane, choć w większości zburzone, a pozostałe zdewastowane (także po 1945 r.), w pewnej części przetrwały do dziś.

Po konserwacji i rekonstrukcjach stały się one ważna częścią kulturowego dziedzictwa Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.