Cenzura w PRL
Analiza zjawiska

Cenzura w PRL to temat badawczy, który, z jednej strony, ma bogatą literaturę przedmiotu, z drugiej, zasługuje na dalsze, liczne analizy i rozpoznania. Zważywszy na obszerny, niezbadany do końca materiał dokumentacyjny pozostały po działalności Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz podległych mu jednostek terenowych wiele jest jeszcze zjawisk zasługujących na wydobycie z archiwalnych czeluści. Prezentowany tom próbuje w pewnym stopniu wypełnić istniejące luki badawcze, stając się kolejną ważną pozycją w bibliografii o cenzurze. Na uwagę zasługuje różnorodność perspektyw: obok artykułów stricte naukowych, będących analizą dokumentów czy próbą syntezy szczegółowych zagadnień z punktu widzenia historyka, literaturoznawcy bądź prasoznawcy (cenzura wobec pisarzy, ingerencje w prasie krajowej i regionalnej, także wobec muzyki, filmu czy fotografii), swoje miejsce znalazły zapisy dyskusji z udziałem osób, którym cenzura nie tylko kształtowała biografię literacką, ale także głęboko naznaczyła osobisty los. Z recenzji dr hab. Marzeny Woźniak-Łabieniec, prof. UŁ Niniejszy tom zawiera artykuły z zakresu funkcjonowania cenzury instytucjonalnej w powojennej Polsce. Redaktorzy książki przyjęli za przedmiot rozważań zróżnicowaną tematykę, uwzględniającą zarówno obszerny okres historyczny (od powstania Centralnego Biura Kontroli Prasy przekształconego w listopadzie 1945 r. w Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, aż do likwidacji instytucji w 1990 r.), jak i rozległy obszar problemowy, badanie wpływu ingerencji cenzorskich w mediach (prasie, radiu, telewizji), a także w działalności naukowej i literackiej. Redaktorzy tomu mają nadzieję, że przyczyni się on do lepszego rozpoznania form funkcjonowania cenzury w Polsce przed 1990 r. oraz pomoże dostrzec także współczesne zagrożenia wolności słowa. Nie ma już dzisiaj państwowej cenzury, ale nadal w publicznym przekazie często stosowane są manipulacja oraz kłamliwa, stronnicza selekcja informacji. Ze Wstępu