Człowiek w żelaznej masce.
Między historią a legendą

Niewiele tajemnic spowodowało tyle zainteresowania i ożywionych dyskusji co sprawa człowieka w żelaznej masce, więźnia stanu przetrzymywanego na rozkaz Ludwika XIV w lochu w Pignerol, w cytadeli na Wyspie św. Małgorzaty i w Bastylii, gdzie tajemniczy osadzony zmarł w 1703 roku. Nikomu – z wyjątkiem więziennika, który sprawował nad nim pieczę – nie wolno było się do niego zbliżaćani z nim rozmawiać. Nikt nie znał powodu jego zatrzymania ani jego tożsamości. Na przestrzeni wieków sformułowano wiele tez, które miały pomóc w rozwiązaniu zagadki. Najsłynniejsza z nich głosi, że ów nieznany mężczyzna był bratem bliźniakiem króla, noszącym maskę z powodu uderzającego podobieństwa do władcy.

Autor niniejszej książki, który dokonał wnikliwej analizy dokumentów archiwalnych, często nowych lub niepublikowanych, proponuje najbardziej logiczne i wzbudzające najmniej wątpliwości wyjaśnienie tej zagadki, budując odpowiedni suspens. Wykracza jednak poza główny temat, analizując narodziny w epoce oświecenia groźnego i złowrogiego mitu, który uderzał w prawowitość władzy i to, co stanowiło istotę monarchii ancien régime’u – tajemnicę władzy, sekret króla. Autor nie tylko pochyla się nad losem jednostki, lecz także pokazuje szeroki przekrój mentalności społeczeństwa XVII wieku.

Jean-Christian Petitfils (ur. 1944) – uznany historyk, politolog, pisarz. Autor kilkudziesięciu książek, m.in. esejów, opracowań (Masque de fer, L’Affaire des poisons, L’Assassinat d’Henri IV) i biografii postaci historycznych żyjących w XVII w. (Le Véritable d’Artagnan, Le Régent, Lauzun, Nicolas Fouquet, Madame de Montespan, Louise de La Valliere, Louis XIV). Jednym z jego najważniejszych dzieł jest biografia Ludwika XIV, która została wyróżniona trzema nagrodami, w tym Grand Prix Gobert de la Biographie historique przyznawaną przez Académie française.