Czołg PzKpfw. V Panther
Historia – budowa – eksploatacja

Czołg PzKpfw. V Panther jest powszechnie uważany za najlepszy czołg II wojny światowej, a przez niektórych nadal jest oceniany najlepszy czołg zbudowany kiedykolwiek. Być może jest on pod względem konstrukcyjnym najlepszym czołgiem II wojny światowej, a z pewnością był jednym z dwóch (obok PzKpfw. IV) niemieckich czołgów wyprodukowanych w największej liczbie i szeroko wykorzystywanym przez III Rzeszę w tym konflikcie. W opinii autora połączenie siły ognia, ochrony pancerza i mobilności okazało się nieosiągalne dla jakiegokolwiek innego czołgu z tego okresu. Na froncie wschodnim, przez ostatnie dwa lata II wojny światowej stał się prawdziwym przekleństwem załóg radzieckich T-34, jednak ironia losów wojny polegała na tym, że to właśnie pojawienie się T-34 w 1941 roku wpłynęło na rozwój niemieckich konstrukcji czołgowych, w tym na pojawienie się wozów Panther. Nie tylko sowieccy czołgiści uważali Panzerkampfwagen Panther za śmiertelnie groźnego przeciwnika. Alianckie wojska walczące w Europie natykały się na nie podczas walk w Normandii w roku 1944 i uznały je za najdoskonalszy pancerny pojazd bojowy walczący w Europie do końca wojny w roku 1945. Geneza czołgu Panther wynikła ze zrozumienia przez Niemców konieczności wystawienia na polu walki nowego czołgu po tym, jak tuż po rozpoczęciu operacji „Barbarossa” w czerwcu 1941 roku radziecki T-34 w ciągu jednego dnia zdeklasował najlepszy niemiecki czołg PzKpfw. III. Czołgi Panther zadebiutowały bojowo w Związku Radzieckim podczas bitwy na Łuku Kurskim w lipcu 1943 roku i od tego momentu wysiłki niemieckich konstruktorów były nakierowane na stworzenie wozu bojowego, który sprostałby kolejnym wersjom czołgu T-34. Efektywność Pz.Kpfw. Panther była tak duża, że francuskie wojska lądowe używały sporej ich liczby przez kilka lat po zakończeniu II wojny światowej w okresie odbudowy i przebudowy swoich sił pancernych. Autor książki, Mark Healy, opisał rozwój konstrukcji i możliwości bojowe czołgu Panther, jak również poświęcił sporo uwagi temu, jak należało ją obsługiwać, jak należało jej używać i utrzymywać we właściwym stanie technicznym. W tym celu skupił się na ocalałych Panterach znajdujących się w Muzeum Niemieckiej Broni Pancernej w Munster (Panther Ausf. A) i Panther Ausf. G z Tank Museum w Bovington w Wielkiej Brytanii. Autor wykorzystał szereg dokumentów oraz archiwaliów fotograficznych ze źródeł pochodzących z Niemiec, USA i Francji.