Dama z pieskiem
Kulisy wywiadu II RP

Wywiad, słowo pełne magnetyzmu, ma także swoje ludzkie oblicze. Jak każda instytucja maw swoich szeregach określony procent nieuków, życiowych niedorajd, cwaniaków, erotomanek, karierowiczów. Oni też są, niestety, historią służb specjalnych. Postanowiłem zatem bliżej się przyjrzeć uczestnikom pracy wywiadowczej w latach międzywojennych. Tego typu przykładów, zarówno wśród agentów, jak i wśród oficerów, znalazłem bez liku. Od polskiej hrabiny o wielkim polskim nazwisku, bohaterki wspaniałego obrazu Jana Rudnickiego Dama z pieskiem, która na widok męskich spodni traciła kontrolę nad swoim intelektem, poprzez muzyków, celników, włóczęgów, dojarzy i innych chętnych, całkowicie nieświadomych czyhających niebezpieczeństw.Hrabina prezentowała rodzaj wyrafinowanej agentury. Była osobą otwartą na wszelkie, nawet te najbardziej odważne, męskie propozycje. Każdą z tych przygód wraz z opisem wyszukanych technik zaspokajających jej żądze, skrupulatnie zapisywała w swoim tajnym kajeciku. Notes ten stał się w sądzie niemieckim sensacyjnym dowodem w sprawie. Na pytanie śledczych ?jak to możliwe, że pani mąż tolerował tego typu pani zachowania??, hrabina odpowiadała: ?Mój mąż robił dokładnie to, czego sobie zażyczyłam. A już na pewno nie chciał, abym z jakiegoś powodu była zasmucona?.Z uznaniem podchodzę do pana Zacharskiego mozolnych wysiłków dochodzenia do faktów historycznych i ich prezentacji.Władysław Bartoszewski, Minister Spraw ZagranicznychAndrzej Milczanowski .strzelił w dziesiątkę., angażując do rozpracowania wywiadu rosyjskiego płk Mariana Zacharskiego, słynnego szpiega wywiadu PRL. Jego profesjonalizm i znajomości w hermetycznym środowisku ambasady Rosji dawały możliwość podjęcia działań operacyjnych. Zacharski .namierzył. grupę kilku ludzi Moskwy na najwyższych szczeblach władzy w Polsce. Nikt w historii służb specjalnych III RP przez te 20 lat nie osiągnął więcej. Tym razem Zacharski w roli historyka. Jestem bardzo ciekaw jego oceny działań polskiego wywiadu w starciu z Reichswehrą.Piotr Gontarczyk, historykUważam, że krzywdziłem go swoimi opiniami poddającymi w wątpliwość to, że był oficerem wywiadu. Nie zdawałem sobie sprawy, w jak ciężkim więzieniu Marian siedział cztery lata. Różni ludzie wprowadzali mnie celowo w błąd, mówiąc o Zacharskim różne rzeczy. Jego Rosyjska ruletka mną wstrząsnęła. Uświadomiła mi, jak mało wiedziałemi jak potężny jest rosyjski wywiad w Polsce.Generał Sławomir Petelicki