Dwie kadencje. Szkice o Polsce w okresie prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego

Dobiega końca druga kadencja prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. Przed dziesięciu laty wydawało się, że nawet ci, którzy nań głosowali, zaskoczeni byli nieco jego zwycięstwem nad Lechem Wałęsą, bohaterem III Rzeczpospolitej. I zapewne nie mniej poczuli się zdziwieni, gdy okazało się, że ten prezydent, który wywodził się z elity politycznej minionego ustroju, z niezwykłą energią zabrał się za budowanie nowej Polski. Nie wróżono, a może nawet nie życzono mu najlepiej - po pięciu latach jednak naród ponownie obdarzył go mandatem zaufania. Psy szczekały, a karawana posuwała się do przodu...
Dziesięciolecie jego prezydentury to okres bardzo trudny dla Polski, a zatem i przed głową państwa stawiający nie byle jakie wyzwania. Szczególnie w bardzo niestabilnej sytuacji wewnętrznej - aktorzy na scenie politycznej przesuwali się raz bardziej na prawo, to znów na lewo; i ani jedni, ani drudzy zdawali się nie spełniać oczekiwań społeczeństwa. Prezydentowi w tych latach przyszło wielokrotnie mediować w sporach wewnętrznych, a jednocześnie reprezentować nas jako monolit na forum międzynarodowym. Nie obyło się bez potknięć, rozdmuchiwanych często przez jego przeciwników politycznych i media. Niemniej bliżsi i dalsi współpracownicy zgodnym chórem podkreślają jego otwartość i konsekwencję, które pozwoliły załatwić, zredukować bądź przynajmniej zminimalizować wiele bieżących i dalekosiężnych spraw krajowych oraz zaznaczyć pozycję Polski na arenie międzynarodowej.
Tak więc mimo konstytucyjnych ograniczeń prezydent Aleksander Kwaśniewski starał się znacząco wpływać zarówno na politykę wewnętrzną, jak i zagraniczną kraju.
Jego Prezydentura charakteryzowała się przede wszystkim poszukiwaniem kompromisów, tego, co łączy, a nie dzieli - tak w skali kraju, jak i w skali globalnej. Jeśli mimo nieustannych zmian rządu w okresie sprawowania przezeń funkcji głowy państwa udało się Polsce zachować ciągłość polityczną, to w znacznej mierze jego zasługa. Polska jest w NATO, w Unii Europejskiej, w już to dobrych, już to choćby poprawnych stosunkach z najbliższymi sąsiadami, z Watykanem i Kościołem katolickim w Polsce, z Izraelem i Żydami; dobrą markę ma w świecie nasza kultura - zarówno jeśli chodzi o dziedzictwo, jak i osiągnięcia współczesne; nasze inicjatywy społeczne nie tylko odpowiadają standardom światowym, ale powoli zaczynają je wyznaczać.
I o tym traktuje ta książka, będąca zbiorem esejów i szkiców pióra wybitnych specjalistów w danej dziedzinie ludzi, których darzymy szacunkiem i zaufaniem. Do nich właśnie z prośbą o ich opinie zwróciło się nasze Wydawnictwo, by ocenili, na ile zamiary były dobre i czy starczyło sił, aby je spełnić.
Tak więc tę znakomitą plejadę tworzą: redaktor Janina Paradowska, ceniona publicystka "Polityki". Witold Orłowski, profesor - ekonomista, doradca prezydenta RP. ks. Adam Boniecki, redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego". Waldemar Dąbrowski, minister Kultury. Dariusz Szymczycha, dziennikarz, podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Mieczysław F. Rakowski, twórca i wieloletni naczelny "Polityki", były premier, wytrawny polityk. Profesor Jacek Majchrowski, naukowiec, prezydent m. Krakowa. Tadeusz Olszański, publicysta "Polityki", autor parudziesięciu książek, znakomity tłumacz. Adam Rotfeld, minister Spraw Zagranicznych, Anna Wolff Powęska, profesor Instytutu Zachodniego, niemcoznawca. Piotr Nowina Konopka, były prorektor Kolegium Europejskiego w Natolinie, europeista, aktywny działacz Fundacji Schumana. Jerzy Pomianowski, współtwórca paryskiej Kultury, wybitny znawca problematyki wschodniej. Szewach Weiss, były przewodniczący Knesetu, były ambasador Izraela w Polsce, dziś wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego. Henryk Szumski, emerytowany generał, były szef sztabu WP. Barbara Labuda, działaczka opozycyjna sprzed 1989 r., sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP.
Kolejność nazwisk autorów ułożona zgodnie z kolejnością zamieszczonych w książce tekstów.