Herito nr 22-23 Miasto jako dzieło sztuki

Od czasów Platona i Witruwiusza dążeniu do prawdy, dobra i piękna towarzyszyło myślenie o idealnej organizacji miasta i kompozycji jego przestrzeni. Nie przypadkiem więc marzenie o mieście idealnym fascynowało tak wielu wybitnych myślicieli i artystów włoskiego renesansu. Poszukiwanie harmonii i doskonałości poprzez realizację idealnego planu miasta gwiaździstego, opartego na zasadach regularnej geometryczności pozostało jednak, poza wyjątkami, przede wszystkim utopią.W 1889 roku ukazała się głośna książka Camilla Sittego Der Städtebau nach seinen künstlerischen Grundsätzen. Stała się ona manifestem myślenia o kreacji przestrzeni miejskiej w kategoriach artystycznych. Była też próbą zapewne bardzo idealistyczną przeciwstawienia się negatywnym zjawiskom żywiołowej urbanizacji epoki industrialnej. Czy idee Camilla Sittego trzeba więc dziś uznać wyłącz-nie za utopie pięknoducha myślącego o mieście w kategoriach scenografii Czy był to może akt bezsilności i kapitulacji urbanisty Ani jedno, ani drugie. Sitte przeciwstawił się sprowadzaniu nowoczesnej urbanizacji do wymiaru technokratycznego, przeczuwając w jakimś sensie to, co pokazał Fritz Lang w swym apokaliptycznym Metropolis. Miasto to jednak nie tylko idea i forma, ale także funkcja i proces. Innymi słowy, miasto to zwierciadło cywilizacji. Takie rozumienie miasta od dwudziestu pięciu lat jest jedną z głównych osi działalności MCK badawczej, wystawienniczej, edukacyjnej i wydawniczej. Już pierwsza konferencja zorganizowana przez Centrum, Managing Historic Cities. The Case of Central Europe z 1991 roku, dotyczyła napięć między procesami, jakim podlegają współczesne miasta, a zgromadzonym w nich dziedzictwem. Logo Centrum zainspirowane Witruwiańskim ideałem człowieka oraz koncepcją złotego podziału wyraża dążenie do piękna poprzez kreowanie form idealnych, a zarazem otwartych i dynamicznych. Nie jest zatem przypadkiem, że w podwójnym numerze kwartalnika Herito towarzyszącym jubileuszowi dwudziestopięciolecia MCK postanowiliśmy zmierzyć się z pytaniem, czy miasto a zwłaszcza współczesna metropolia może być dziełem sztuki.