Holistyczna metodologia nauk
Ontologia i epistemologia badań naukowych

W dobie daleko posuniętej specjalizacji i ciągłej dywersyfikacji poszczególnych dyscyplin naukowych tracimy z pola oglądu badawczego syntetyczny obraz badanych w sposób „izolowany" obiektów poznania naukowego. W książce przedstawiono megametodologiczną perspektywę badań naukowych, adresowaną do przedstawicieli wszystkich dyscyplin naukowych. Propozycje holistycznej penetracji badawczej umożliwiają „ucieczkę" od „szczegółu do ogółu", od podejścia atomistycznego do ujęć syntetycznych.W sensie hermeneutycznym badania indukcyjne i empiryczne są wielce obiecujące, ponieważ umożliwiają, poprzez stosowne narzędzia interpretacyjne, „skok" w holizm, czyli ogarnięcie wyższych, szerszych, nieskończonych pól poznania naukowego. Współcześnie punkt ciężkości wielu dyscyplin szczegółowych przeniesiony został z płaszczyzny teoriopoznawczej na płaszczyznę praktyczną. Zapomniano jednakże, że „nic nie jest tak praktyczne jak prawidłowo sformułowana teoria".W niniejszym dziele gra narracyjna przebiega w sposób nielinearny. U jego podłoża leży hermeneutyka, która umożliwia „start" do wzniosłych, wielkich narracji badawczych z dowolnego pola szachownicy przestrzeni badawczej, którym może być: zidentyfikowana lub domniemana przestrzeń badań, obszar, pole badań, optyka badawcza, problem, hipotezy, cele, metody, metodyki i narzędzia procesu badawczego.W rozważaniach zawartych w niniejszej książce osią narracji jest dążenie do niwelacji dychotomii typu: niewiedza podmiotu poznającego (stan ex ante) - wiedza (poznanie prawdy) podmiotu poznającego (stan ex post). Zasadniczym błędem ontologicznym dowolnego typu metodologii jest lokowanie prawdy poza bytem poznającym (jednostką, podmiotem, obserwatorem, badaczem), gdzieś w bliżej niezidentyfikowanej, wyimaginowanej przestrzeni, co oczywiście rodzi przekleństwo dualizmu z jego negatywnymi konsekwencjami typu: zmaganie się z problemem, niecierpliwość twórcza, czas i koszty badań, ryzyko niepowodzenia, etc.Holistyczną metodologię poznania możemy potraktować również w sensie ontologicznym jako byt przekształcający i doskonalący „samopoznanie" rzeczywistości (uniwersum, absolutu) przez podmioty immanentnie w nim zanurzone. Jest to proces nieskończony, nie w rozumieniu fatalistycznym: oddalania się od prawdy „holistycznej" po kolejnym odkryciu kolejnej prawdy cząstkowej („oddalanie się prawd"), lecz w znaczeniu samodelektowania się bytu uniwersalnego poprzez poznawczą „grę" na nieskończonych odsłonach jego form, znaczeń, przejawów, symboli, nazw, imion, zdarzeń, zjawisk i artefaktów, które wszystkie razem i jednocześnie każde z osobna, w sensie hermeneutycznym, reprezentują i „odbijają" byt pierwotny: niezmienny, nieograniczony i bezczasowy.