Imigranci polscy w Kanadzie
Socjologiczna analiza procesów adaptacji

Książka ukazuje polskich imigrantów z lat 80. XX wieku na tle poprzednich fal polskiej imigracji w Kanadzie.Opracowanie powinno także umożliwić porównanie migracji schyłkowego okresu komunizmu w ogóle z wzorami przemieszczeń końca XX i początku XXI wieku (zob. np. Grabowska-Lusińska, Okólski 2008; Fihel, Kaczmarczyk, Okólski 2006; Fihel, Piętka 2007; Iglicka 2008; Jaźwińska, Okólski 2001; Kępińska 2006, 2007; Klagge i in. 2007; Milewski, Ruszczak-Żbikowska 2008; Mioduszewska 2008; Stark, Fan 2006), a także z przebiegiem procesów adaptacji w innych krajach, także na kontynencie amerykańskim (np. w Stanach Zjednoczonych). Zawarte tu refleksje stanowią ilustrację tezy, iż emigracja z Polski do Kanady w latach 80. podobna była pod wieloma względami do klasycznych migracji osiedleńczych z przełomu XIX i XX wieku. Z kolei w odniesieniu do stanu przystosowania opracowanie ukazuje polskich imigrantów na tle specyficznych uwarunkowań oddziałujących w społeczeństwie kanadyjskim jako zbiorowość dość hermetyczną pod względem społecznym i kulturowym, jednak dobrze zintegrowaną z rynkiem pracy.Podstawowe pytania, na jakie staram się odpowiedzieć w książce, są następujące:1. Jak przebiegały procesy adaptacji wśród polskich imigrantów z lat 80. XX wieku w Kanadzie2. Jaki jest stopień przystosowania badanych (w poszczególnych wymiarach procesów adaptacji) do życia w społeczeństwie kanadyjskim w chwili obecnejPytanie o przebieg procesów adaptacji jest, mówiąc najogólniej, pytaniem o charakter zmian, jakich będą doświadczać imigranci na przestrzeni lat, żyjąc w nowym społeczeństwie, zmian obejmujących różne wymiary ich funkcjonowania społecznego, m.in. sferę kultury oraz stosunków społecznych.W ramach jednego ze sposobów konceptualizacji tej problematyki wyróżnia się zatem procesy akulturacji, obejmujące przyjmowanie przez imigrantów kultury (tzn. języka, a także wzorów zachowań, wartości, norm, symboli itp.) społeczeństwa przyjmującego, oraz procesy integracji społecznej, polegające na likwidowaniu barier utrudniających lub uniemożliwiających nawiązywanie kontaktów między jednostkami lub grupami społecznymi (Gans 1997:877).Dodatkowe dwa wymiary adaptacji opisywane w literaturze przedmiotu to satysfakcja (z warunków życia, ogólnie z decyzji o emigracji itp.), która może świadczyć o stopniu adaptacji psychologicznej, oraz identyfikacja. Ta ostatnia oznacza utożsamianie się imigrantów z elementami otaczającej ich rzeczywistości społecznej i wyraża się w przyjmowaniu obywatelstwa, zamiarze osiedlenia na stałe i w poczuciu przynależności do kraju osiedlenia (Goldlust, Richmond 1978:5).Powyższe rozróżnienie wymiarów adaptacji, nawiązujące do klasycznego paradygmatu badań w ramach teorii asymilacji8 i uzupełnione o koncepcje dotyczące wzorów powiązań imigrantów z krajami pochodzenia w ramach teorii transnarodowości, stanowiło szeroki kontekst teoretyczny, który nadawał kierunek procesowi projektowania badań i interpretacji danych empirycznych.Z recenzji prof. Doroty Praszałowicz:Zwrócenie uwagi na specyficzne, dość liczne a mimo to mało znane środowisko migracyjne oraz dostarczenie materiału do porównania go z innymi skupiskami polskich migrantów w świecie, to ważne zalety pracy. () Wbrew tytułowi, praca jest nie tyle socjologiczna, co interdyscyplinarna i stanowi ważny wkład w (interdyscyplinarne właśnie) studia migracyjne. () Przedłożona praca to rezultat rzetelnie przeprowadzonych badań, których wyniki poddano profesjonalnej analizie. [Autorka] uzupełniła jedną z luk w naszej wiedzy zarówno o skupiskach polonijnych, jak również ogólnie o przeobrażeniach, jakim podlegają migranci w nowym otoczeniu.