Istnienie i umysł
Studium podstaw filozofii George'a Berkeleya

Przedmiotem książki jest historycznofilozoficzna charakterystyka Berkeleyowskiej ?nowej zasady?, tj. twierdzenia egzystencjalnego esse est percipi aut percipere ? ?istnieć to być spostrzeganym lub spostrzegać?, stanowiącego fundament jego systemu filozoficznego. W książce zastosowano metodę wewnętrznej analizy doktryn filozoficznych wypracowaną przez Étienne?a Gilsona i Stefana Swieżawskiego, posiłkując się również teorią typów idealnych Maxa Webera. Wbrew dominującej epistemologicznej interpretacji filozofii Berkeleya, podkreślono znaczenie metafizycznego wymiaru Berkeleyowskiej ?nowej zasady? i w tym duchu zaproponowano rekonstrukcję jej źródeł, założeń i argumentów. Kluczową rolę w przeprowadzonych rozważaniach odegrały analizy Philosophical Commentaries ? notatnika filozoficznego Berkeleya. Pozwoliły one na określenie najbliższego kontekstu intelektualnego jego koncepcji, sprecyzowanie etapów rozwoju jego myśli oraz uchwycenie zasadniczej roli ?nowej zasady? i wpływów kartezjanizmu (zwłaszcza René Descartes?a i Nicolasa Malebranche?a) oraz pokartezjańskiego sceptyka Pierre?a Bayle?a. Zasadnicze rezultaty książki sprowadzają się do: (1) sformułowania spójnej ontologicznej interpretacji filozofii Berkeleya, która za podstawę bierze Philosophical Commentaries i ?nową zasadę?; (2) zakwestionowania zasadności klasyfikowania Berkeleya jako przynależącego w pełni do tradycji empirystycznej i (3) sproblematyzowania kategorii racjonalizmu i empiryzmu w odniesieniu do historii filozofii siedemnastego i osiemnastego wieku.