Konstelacja dyskursów i spektakle metafor. Teoria literatury a zwrot performatywny

Konstelacja dyskursów i spektakle metafor podejmuje temat zwrotu performatywnego w teorii literatury. Monografia stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o wpływ, jaki na literaturoznawstwo, szczególnie teorię literatury, miało wprowadzenie kategorii i pojęć zaczerpniętych ze słownika performatyki po rozpadzie wielkich projektów teoretycznych – w okresie zwrotów. Jest także refleksją nad możliwością tworzenia teorii literatury przez pryzmat performansu, a więc przede wszystkim wypracowania koncepcji dzieła literackiego opartego na systemie pojęciowym związanym z tym rodzajem sztuki. Książka oferuje świeże spojrzenie na sytuację nauk humanistycznych po rozpadzie wielkich paradygmatów i nowe ujęcie zwrotów, w tym zwrotu performatywnego jako dyskursu zorganizowanego wokół metafor epistemologicznych, takich jak performans, który z przedmiotu analizy staje się pojęciem analitycznym. Zawiera również pierwsze obszerne omówienie istniejących koncepcji literaturoznawczych odwołujących się do zwrotu performatywnego.„[…] monografia Jarosława Woźniaka to zarówno kompendium wiedzy o zwrocie performatywnym, jak i ważny głos krytyczny, jeśli chodzi o dyskurs związany z tym zwrotem. Sprzyja wyższej świadomości dyskursu metodologicznego i większej precyzji w używaniu pojęć i metafor z badanego obszaru teorii, zwłaszcza występujących w tej roli wyrazów pokrewnych, takich jak performatyka, performans, performatywność, (zwrot) performatywny. Ta rzetelna i solidna praca z powodzeniem podsumowuje dotychczasowe zaistnienie i funkcjonowanie zjawiska tegoż zwrotu we współczesnej światowej i polskiej humanistyce”.Z recenzji prof. Marcina Czerwińskiego, Uniwersytet Wrocławski„Rozprawa podejmuje szeroki, skomplikowany temat zwrotu performatywnego w teorii literatury i – co uważam za jej wartość podstawową – nie stawia sobie za zadanie udowodnienia z góry założonej tezy. Ustaleń dokonuje w trakcie obserwacji badanego materiału, działając na obszarze trudnym, poruszając się w gąszczu nierzadko sprzecznych sądów i ustaleń badaczy. Woźniak znakomicie panuje nad przywoływanym materiałem, obserwacje prowadzi, chciałoby się powiedzieć, z wnętrza teorii konstelacji, która umożliwia pisanie o dyskursach posługujących się pojęciami działającymi w trybie metafory. […]Konstelacja dyskursów i spektakle metafor. Teoria literatury a zwrot performatywny nie stanowi, jakby się z pozoru mogło wydawać, jedynie opisu zwrotu performatywnego w teorii literatury, ale podejmuje niezwykle ważne zagadnienie, które można by określić pytaniem: jaki wpływ na literaturoznawstwo miało wprowadzenie myślenia w kategoriach performatywnych?”.Z recenzji prof. Anny Krajewskiej, Uniwersytet Adama Mickiewicza w PoznaniuJarosław Woźniak – teoretyk literatury, doktor nauk humanistycznych, asystent w Zakładzie Edytorstwa w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozprawę doktorską poświęconą zwrotowi performatywnemu w teorii literatury, napisaną pod kierunkiem prof. Anny Gemry, obronił z wyróżnieniem w 2023 roku. W pracy naukowej podejmuje zagadnienia najnowszych tendencji w teorii i filozofii literatury, zwłaszcza performatywności, posthumanizmu, nowych materializmów i ekokrytyki, a także realizmu w literaturze przełomu XX i XXI wieku. Publikował między innymi w czasopismach „Praktyka Teoretyczna”, „Przestrzenie Teorii”, „Kultura i Literatura Popularna”, „Wielogłos” i „Ecozon@. European Journal of Literature, Culture and Environment”. Stypendysta Freie Universität Berlin w ramach Research Alumni Program.