Kościół a Narodowa Demokracja w Królestwie Polskim do wybuchu I wojny światowej

Pod względem warsztatu historycznego praca ta zasługuje na bardzo pozytywną opinię, tak co do wykorzystania ważkiej literatury przedmiotu, jak przede wszystkim pozyskania nieznanych dotąd różnego typu źródeł, w tym wielu z kościelnych zasobów archiwalnych (...). Jej wartość podnosi fakt, iż podjęta tematyka nie należy jeszcze do domeny zamkniętej przeszłości historycznej, lecz stanowi nadal ważny element polskiego dyskursu politycznego współczesności, zwłaszcza w aspekcie pozycji Kościoła zajmowanej wobec najważniejszych problemów czasów obecnych i jego odpowiedzi na pytanie, aktualne dziś tak samo jak przed ponad stu laty, o zakres uczestnictwa tej instytucji w życiu publicznym. (z recenzji wydawniczej dr hab. Magdaleny Niedzielskiej, prof. UMK)Wybór tematu, na którego opracowanie zdecydowała się autorka niniejszej rozprawy, świadczy o jej ambicji i odwadze. Stosunek twórców polskiej ideologii narodowej do chrześcijaństwa i katolicyzmu oraz wzajemne relacje stworzonego przez nich obozu politycznego z Kościołem katolickim należą do węzłowych problemów najnowszej historii Polski. (...) Gruntowne naukowe opracowanie tych ważnych kwestii jest ogromnym osiągnięciem autorki. (...) Autorka doskonale zna wcześniejszą literaturę przedmiotu i korzysta z niej w sposób krytyczny, dostrzega skomplikowaną i nieustannie ewoluującą strukturę wzajemnych powiązań i konfliktów, indywidualnych fascynacji i niechęci, a przede wszystkim widzi czynniki decydujące o stopniowym zbliżaniu się wielu duchownych katolickich do narodowych działaczy politycznych. () Nie ulega wątpliwości, że książka Ilony Zaleskiej zawiera szereg nowych ustaleń i znacznie poszerza naszą wiedzę o Kościele katolickim w Królestwie Polskim i o Narodowej Demokracji w końcu XIX i na początku XX wieku (...). (z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Andrzeja Szwarca)