Kultura granicy. Społeczne światy przejścia granicznego

Książką „Kultura granicy – społeczne światy przejścia granicznego” jest wyjątkową pozycją na rynku wydawniczym z obszaru nauk społecznych. Jest znakomicie umocowana teoretycznie i empirycznie, zawiera również oryginalny program metodologiczny inspirowany teorią ugruntowaną.

Przejścia graniczne, zwłaszcza te istniejące na wschodniej i północnej granicy Polski, zarówno przed wejściem do Unii Europejskiej jak i po nim stały się swoistym laboratorium społecznym. Oprócz głównej funkcji umożliwiającej przepływ ludzi i towarów zgodnie z oficjalnie obowiązującymi regułami, stawały się swoistym wentylem bezpieczeństwa dla osób zagrożonych wykluczeniem, skazanych na walkę o ekonomiczne i godnościowe przetrwanie na peryferiach procesów transformacyjnych.

Autor nawiązując do klasycznych kategorii jak społeczne światy, kultura odniesiona do spójnego systemu norm, która powstaje na peryferiach kultury dominującej, jako wynik jej nieadekwatności, do problemów, z którymi mierzą się ludzie. W tym przypadku jest to kultura granicy rozumiana w analogiczny sposób, jak kultura migracji czy biedy.

Autor wzorcowo z poszanowaniem zasad etyki praktykuje obserwację uczestniczącą ukrytą i długotrwały pobyt w terenie.

Stopniowo przy dominacji wnioskowań indukcyjnych wyłaniają się kategorie, typy i układy współzależności składające się na kulturę społecznego świata przejścia granicznego.

W kategoriach postulatu traktuję propozycję skrócenia pracy. Jest to jednak jedynie postulat do rozważenia przez Autora. Praca stałaby się bardziej przejrzysta, lepiej dostępna dla czytelnika, gdyby na przykład poważnie skrócić i ująć bardziej syntetycznie fragmenty dotyczące definicji kultury, czy historii granicy polsko-białoruskiej.
Z recenzji prof. UW dr hab. Wojciecha Łukowskiego