Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski
na przykładzie województwa lubelskiego

Sytuacja demograficzna województwa lubelskiego stanowi obecnie przedmiot analiz wielu opracowań: naukowych, planistyczno-strategicznych oraz publicystycznych. Liczne prace poświęcone problemom ludnościowym w regionie, a zwłaszcza omawiające wyludnianie się obszarów wiejskich, wpisują się dobrze w nurt regionalnych studiów nad depopulacją w Polsce. Od początku tych badań region lubelski pojawia się w kolejnych delimitacjach jako jeden z typowych - wręcz modelowych - terenów depopulacyjnych, ze wszystkimi niekorzystnymi konsekwencjami demograficznymi, osadniczymi i ekonomicznymi. Dlatego też jest często wykorzystywany do analizy i charakterystyki klasycznych aspektów procesów depopulacji. Do powyższego, bardzo aktualnego i popularnego nurtu badań należy również prezentowane opracowanie. Zawiera ono wieloaspektowe spojrzenie na procesy demograficzne na Lubelszczyźnie, obejmujące szerokie spektrum zagadnień. Przede wszystkim ukazany został współczesny stan demograficzny obszaru pod względem ruchu naturalnego, migracji oraz przyrostu rzeczywistego. Następną poruszoną kwestią był przebieg zmian w zakresie tych elementów w długiej - od końca II wojny światowej - perspektywie czasowej. W dalszej kolejności zostały opisane uwarunkowania procesów ludnościowych determinujących kondycję demograficzną regionu lubelskiego. Wreszcie dokonano identyfikacji zasadniczych konsekwencji współczesnych przemian oraz stanu zaludnienia, widocznych na różnych płaszczyznach funkcjonowania województwa: demograficznej, społecznej oraz gospodarczej. Przeprowadzone w pracy badania, poza tym, że pozwoliły na dogłębną diagnozę sytuacji demograficzną województwa, umożliwiły także ukazanie jego odmienności na tle całego kraju oraz zróżnicowanie stosunków ludnościowych wewnątrz samego regionu. fragment książki