Mowa ojców potrzebna od zaraz. Fińskie spory o język narodowy w pierwszej połowie XIX wieku

Książka Mowa ojców potrzebna od zaraz. Fińskie spory o język narodowy w pierwszej połowie XIX wieku opowiada o zmianach postaw językowych w Finlandii na początku XIX stulecia. W roku 1809 Finlandia, od średniowiecza stanowiąca część Szwecji, została oderwana od dawnej metropolii i przyłączona do Rosji jako autonomiczne wielkie księstwo. Poszukując nowej formuły tożsamości, fińskie elity ? w większości szwedzkojęzyczne ? zaangażowały się w projekt narodotwórczy, w myśl którego większościowy język fiński miał stać się medium narodowej kultury. Procesowi temu towarzyszyły żywe dyskusje, w których szczegółowe zagadnienia normy językowej przeplatały się z dalekosiężnymi rozważaniami nad istotą języka, jego stosunkiem do umysłu i rolą w tworzeniu narodowej wspólnoty. Wyłaniająca się z ówczesnych sporów koncepcja ?języka narodowego? bardzo odbiega od romantycznych ideałów, które przyświecały samym dyskutantom.

*

?Jest to rzecz oryginalna, co niewątpliwe, bo nikt w Polsce nie zna ?przypadku fińskiego?, a na pewno nie potrafi tak kompetentnie, a zarazem atrakcyjnie o nim pisać. Ponadto Łukasz Sommer przypadek ten umieszcza na bogatym tle porównawczym, obejmującym Skandynawię i kraje nadbałtyckie, co czyni jego pracę paradygmatyczną, czyli ustanawiającą pewien wzór nowoczesnego, a zarazem środkowoeuropejskiego podejmowania tej problematyki?.

z recenzji Andrzeja Mencwela