Nauczyciel języków obcych i jego niepełnosprawni uczniowie
Z zaburzeniami i dysfunkcjami

Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie ważnej, lecz niedostatecznie uwzględnianej lub wręcz pomijanej w kształceniu przyszłych nauczycieli problematyki. Niedostateczna wiedza nauczycieli o trudnościach oraz możliwościach uczniów o innych prawidłowościach rozwojowych, o ich problemach psychologicznych i społecznych, błędne przekonania i postawy dotyczące roli integracji społecznej, brak odpowiedniego przygotowania metodycznego powodują liczne nieporozumienia w kontaktach z nimi i ograniczają efektywność oddziaływań dydaktycznych, terapeutycznych i wychowawczych.

Analizie zagadnień teoretycznych i wynikających z niej wnioskom są poświęcone trzy rozdziały opracowania. W rozdziale pierwszym zostały omówione zagadnienie niepełnosprawności w aspekcie społecznym oraz postrzeganie osób niepełnosprawnych i postawy społeczeństwa wobec nich. Rozdział drugi jest poświęcony problemom edukacyjnym. Analizie zostały poddane wiedza i postawy nauczycieli i rówieśników wobec uczniów niepełnosprawnych oraz został omówiony stan obecny i tendencje w kształceniu specjalnym (tj. kształceniu uczniów potrzebujących specjalnej pomocy) w Polsce i w Europie. W rozdziale trzecim są przedstawione zalety, trudności i warunki efektywnej realizacji idei integracji oraz sugestie dotyczące kształcenia nauczycieli.

Kolejny rozdział jest próbą przybliżenia nauczycielom języków obcych i kandydatom do tego zawodu problemów uczniów niepełnosprawnych (z rożnymi deficytami i zaburzeniami) w zależności od rodzaju niepełnosprawności.



Analizie poddane zostały te niepełnosprawności, z którymi najczęściej się może spotkać nauczyciel w szkołach masowych. W każdym z siedmiu podrozdziałów zostały nakreślone zarys niepełnosprawności oraz przyczyny, objawy i charakterystyczne zachowanie uczniów, skutki niepełnosprawności i trudności psychologiczne, dydaktyczne i społeczne, a także są sformułowane wskazania dydaktyczne w odniesieniu do nauczania języków obcych.

Niepełnosprawność, deficyty rozwojowe, zaburzenia i trudności mają jednak bardzo indywidualny charakter, rożny zakres i głębokość, mogą dotyczyć rożnych aspektów, mogą być sprzężone, dlatego ich opis został ograniczony do najczęściej występujących problemów.