Nie czyń zła
Jak Big Tech zdradził swoje ideały i nas wszystkich

W książce „Nie czyń zła” Rana Foroohar, dziennikarka „Financial Times” zajmująca się globalną gospodarką, opowiada najważniejszą biznesową historię naszych czasów – o tym, jak Big Tech stracił duszę i zapędził nas w kozi róg.

Książka stanowi wnikliwy akt oskarżenia pokazujący, w jaki sposób największe firmy technologiczne przejmują dzisiaj kontrolę nad naszymi danymi, naszymi źródłami utrzymania, naszą społeczną tkanką i naszymi myślami.

Nie czyń zła to pierwsza korporacyjna zasada Google’a przyjęta w czasach jego młodości, kiedy kolorowe logo wciąż wyrażało utopijną wizję przyszłości, w której nikt nie miał wątpliwości co do tego, że technologia uczyni świat lepszym, bezpieczniejszym i dostatniejszym miejscem. Niestety, dawno minęły czasy, kiedy Google, jak i większość firm Big Tech, działał w zgodzie ze swoimi ideałami. Dzisiaj utopia, do której niegdyś dążyli ich założyciele, coraz bardziej przypomina dystopię – od cyfrowej inwigilacji i utraty prywatności przez szerzenie fałszywych informacji i mowę nienawiści po drapieżne algorytmy, których celem są bezbronni i słabi, oraz produkty, które zostały wymyślone w ten sposób, by manipulować naszymi pragnieniami.

Jak to się stało, że znaleźliśmy się w tym miejscu? W jaki sposób te przedsięwzięcia, niegdyś idealistyczne i pełne animuszu, zamieniły się w pazerne monopole dysponujące siłą wystarczającą do wpływania na wyniki wyborów, wchłonięcia wszystkich należących do nas danych i zgarnięcia lwiej części korporacyjnego bogactwa, wymykając się równocześnie wszelkim regulacjom i unikając płacenia podatków?

Dzięki reporterskiej wprawie i niezrównanemu dostępowi do informacji – zyskanym dzięki niemal trzydziestoletniemu relacjonowaniu spraw związanych z biznesem i technologią – autorka ujawnia w jakim faktycznie stopniu giganci tacy jak Google, Facebook, Apple i Amazon zamieniają na pieniądze zarówno nasze dane, jak i naszą uwagę, przy czym do nas nie trafia złamany grosz z tych kolosalnych zysków. Foroohar pokazuje również, jak możemy się temu sprzeciwić, tworząc rozwiązania wspierające innowacje, a równocześnie chroniące nas przed mroczną stroną cyfrowych technologii.

„Na pierwszy rzut oka Nie czyń zła mogłoby być dla Google’a tym, czym ponad sto lat temu dla Standard Oil była publicystyka Idy Tarbell, pionierki dziennikarstwa śledczego, zaliczanej do kręgu Demaskatorów. Zakres tematyczny tej błyskotliwej książki, od której naprawdę trudno się oderwać, okazuje się jednak znacznie szerszy. Niepokoją was uzależniające aplikacje instalowane na telefonach? Martwi was rola, jaką Facebook odegrał w wygranych przez Donalda Trumpa wyborach? Książka Foroohar da wam jeszcze więcej powodów do niepokoju, ale po jej lekturze będziecie wiedzieć znacznie więcej”.
- Niall Ferguson, profesor w Instytucie Hoovera na Uniwersytecie Stanforda, autor m.in. książki Rynek i ratusz

„Książka wykracza daleko poza samo omówienie problemów gospodarczych związanych z zakłóceniami rynku i potęgą monopoli, ponieważ autorka analizuje również szersze społeczne implikacje działalności firm z Doliny Krzemowej funkcjonujących w sposób nieskrępowany i niemal nieuregulowany. Foroohar pokazuje, że zasada „Nie czyń zła” wprawdzie inspirowała gigantów Doliny Krzemowej na początku ich działalności, została jednak porzucona dawno temu”.
 - prof. Joseph E. Stiglitz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii

„To prawdziwe szczęście, że Rana Foroohar skierowała swój przenikliwy wzrok na technologicznych gigantów i poddała ich działalność wyczerpującej analizie. Książka stanowi istotny wkład w coraz intensywniej toczącą się debatę o tym, jak okiełznać mroczną potęgę technologicznych korporacji i związać je z rzeczywistymi potrzebami obywateli i całego społeczeństwa”.
- Shoshana Zuboff, autorka książki The Age of Surveillance Capitalism (Era kapitalizmu inwigilacyjnego), emerytowana profesor Harwardzkiej Szkoły Biznesu

„Nowa książka Rany Foroohar pokazuje, że firmy Big Tech na stałe znalazły się poza zasięgiem systemu podatkowego dzięki wykorzystaniu tych samych nieprzejrzystych sztuczek finansowych i efektu skali, do których uciekały się duże banki tuż przed kryzysem finansowym. Jej niecierpiące zwłoki przesłanie brzmi: „Tak, naprawdę żyjemy w Matriksie””.
- Cathy O’Neil, autorka bestsellera „New York Timesa” Broń matematycznej zagłady, dyrektorka generalna firmy konsultingowej ORCAA
 
[O autorce]
Rana Foroohar – dziennikarka pisząca o globalnym biznesie i zastępczyni redaktora naczelnego w „Financial Times” oraz komentatorka ekonomiczna w telewizji CNN. W 2018 roku otrzymała nagrodę Best in Business przyznawaną przez Towarzystwo na rzecz Promocji i Rozwoju Literatury Biznesowej w uznaniu dla jej publicystyki poświęconej największym światowym firmom technologicznym. Wcześniej była zastępczynią redaktora naczelnego „Time” odpowiedzialną za dział biznesowy i ekonomiczny, a także komentatorką piszącą o sprawach gospodarczych w tej samej redakcji. Foroohar przez trzynaście lat pracowała w „Newsweeku”, gdzie była redaktorką zajmującą się gospodarką i sprawami zagranicznymi oraz korespondentką zagraniczną. Zdobyła wówczas nagrodę Petera R. Weitza przyznawaną przez amerykańską Fundację Marshalla za reportaże o sprawach transatlantyckich. Jest również laureatką nagród i stypendiów instytucji takich jak Szkoła Zaawansowanych Studiów Międzynarodowych w Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa czy Centrum na rzecz Wymiany Kulturalnej i Technologicznej między Wschodem a Zachodem. Foroohar jest także stałą członkinią Rady Stosunków Międzynarodowych.