„Nie trzeba się załamywać, jest się przecież mężczyzną”
Obrazy męskości w pamiętnikach konkursowych polskich mężczyzn pracujących przymusowo na rzecz Trzeci

Książka powstała na podstawie pracy magisterskiej o tym samym tytule, przygotowanej naWydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego w 2022 roku. Została napisana na podstawierelacji byłych polskich robotników przymusowych, którzy pierwszy raz tuż po wojnie – w1946 roku, a następnie w latach 1964–1965 zdecydowali się spisać swoje przeżycia napotrzeby ogólnopolskich konkursów pamiętnikarskich.Wychodząc od koncepcji „męskości hegemonicznej” Raewyn W. Connell (Masculinities,2005), a także inspirując się modelem przedstawionym przez Maddy Carey w książce JewishMasculinity in the Holocaust Between Destruction and Construction (2019), autorkazaproponowała własne pojęcie „depozytów męskości” – umownych „skrytek”, w którychkryły się atrybuty i tożsamości konstruujące męskość pamiętnikarzy. Te depozyty to: ciało,cechy osobowości, tożsamość narodowa oraz wyobrażenia o rolach społecznych przypisanych mężczyznom, takich jak obrońca/opiekun, żywiciel, kochanek czy buntownik/wojownik.Wnioski z dokonanej analizy wskazują, że dla wielu polskich mężczyzn doświadczenie pracyprzymusowej miało charakter głęboko demaskulinizujący. Na robotach przymusowych niebyli oni bowiem w stanie realizować ról kulturowo przypisanych mężczyznom, a w zetknięciuz nazistowskim aparatem państwowym doświadczali bezsilności i cierpienia. W pamiętnikachkonkursowych – zarówno tych z lat 40., jak i 60. – starali się więc, z pomocą różnych strategiinarracyjnych, symbolicznie odzyskać utraconą w czasie wojny męskość.