Nikt, tylko ja

Słoneczne lato, plaża nad rzeką, sielskie popołudnie z mamą. Chłopiec odwiązuje z pomostu ponton i wyrusza nim w cudowną podróż. Podróż krótką, jak popołudniowa drzemka i długą, jak całe życie. Mija lasy, miasta, dżungle i wodospady, spotyka postacie ze snu i jawy, a wszystko, co widzi, odbija się w wodzie i w jego własnych myślach. Wraca odmieniony i z tajemniczym podarunkiem: nasionkiem, które ma smak nadziei i przyszłych przygód. Ziarenkiem odwagi i ciekawości, z których rodzi się samodzielność. Wraca do mamy, która została na brzegu – obecna i spokojna. Bo wie, że czasem, żeby dojrzeć, trzeba na chwilę odpłynąć.

Sara Lundberg opowiada tę historię prostym dialogiem chłopca z mamą, ale wzbogaca opowieść malarskimi obrazami nasyconymi światłem, kolorem i emocjami. Jej ilustracje prowadzą czytelnika przez oniryczne krajobrazy, przez pełną dziecięcego zachwytu ciszę i przez wielką przygodę. „Nikt, tylko ja” to zachwycająca malarska opowieść o odkrywaniu świata i siebie. O tym, że dzieciństwo jest podróżą, a powroty – początkiem czegoś nowego.

Sara Lundberg: Życie jest przygodą. Nigdy nie wiadomo, co się może wydarzyć – trzeba po prostu płynąć z prądem. Tak jak chłopiec, bohater tej opowieści. Rozwiązuje węzeł i rusza w dół rzeki, podczas gdy mama zostaje na brzegu. Chłopiec wraca z nasionkiem. Czasem trzeba się udać w nieznane, żeby urosnąć.

W 2025 roku książka otrzymała wyróżnienie Bologna Ragazzi Award w kategorii fiction. Bologna Ragazzi Award to najbardziej prestiżowa międzynarodowa nagroda dla książek dla dzieci.

Z werdyktu jury: Liryczna, magiczna, fantastyczna, oniryczna, a zarazem intymna, symboliczna, sentymentalna i uniwersalna – ta książka oczarowała jurorów. Nasycona odniesieniami do największych twórców literatury i sztuki – od Matisse’a po Sendaka, od malarstwa Rousseau po współczesną ilustrację – książka Sary Lundberg łączy mistrzowskie wykorzystanie różnych rejestrów kompozycyjnych z bogatym i zróżnicowanym układem graficznym. Obrazy opisują pełną wyobraźni i poruszającą podróż edukacyjną, która wiedzie przez realistyczne i fantastyczne miejsca oraz krajobrazy, napotykając zarówno niebezpieczeństwa, jak i magicznych pomocników. Dryfując po powierzchni rzeki, kondensując wielką przygodę w krótkim czasie i rozszerzając przestrzeń własnej autonomii poprzez doświadczenie przygody, główny bohater i autorka zapraszają nas, byśmy stali się świadkami magii doskonałej powieści dziecięcej.

Sara Lundberg to szwedzka pisarka, ilustratorka i artystka wizualna. Książki Sary są przetłumaczone na wiele języków. I dzieci, i dorośli doceniają jej wrażliwość, wyobraźnię i dbałość o szczegóły. W Szwecji uznaje się ją za jedną z czołowych autorek książek obrazkowych. Sara potrafi łączyć tekst i obraz w wyjątkowy sposób. Sprawia to, że jej twórczość jest subtelna, bogata w symbolikę, piękna zarówno literacko, jak i wizualnie. Jej prace często poruszają ważne tematy, takie jak tożsamość, wyobraźnia i poszukiwanie swojego miejsca w świecie. W wydawnictwie Wytwórnia ukazały się jej trzy autorskie książki „Zapominalski dzień”, „Ten ptak, co mieszka we mnie leci, dokąd chce” i „Nikt, tylko ja”, wszystkie przetłumaczone przez Annę Czernow.

Anna Maria Czernow, tłumaczka literatury z języka szwedzkiego, literaturoznawczyni, badaczka literatury oraz sztuki dla dzieci i młodzieży. Związana z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie działa w Centrum Myśli Janusza Korczaka oraz w Zespole ds. Badań nad Literaturą i Kulturą Dziecięcą WFPiK. Autorka licznych artykułów opublikowanych w polskich i anglojęzycznych monografiach oraz czasopismach naukowych. Jej szczególne zainteresowania to historia literatury dla młodych, sztuka dla dzieci i młodzieży oraz życie i dzieło Janusza Korczaka. Członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz Polskiej Sekcji IBBY. Wieloletnia współpracowniczka Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.

Książka jest częścią naszego literackiego projektu „Witamina Czy”.

Emma Holm, Dagens Nyheter: Sara Lundberg opowiada tę cudowną, letnią historię o wyruszaniu i powrocie do domu, posługując się nastrojowymi obrazami i tak małą ilością tekstu, że niewielu może się z nimi równać. „Sara Lundberg mistrzowsko portretuje magiczny azyl dzieciństwa i zabawy… gdzie dziecko odnajduje siebie – albo kim chce być”.

Linda Odén, blog Enligt O: Przeczytałam książkę Nikt, tylko ja już kilka razy i za każdym razem odkrywam w obrazkach coś nowego. Tekst jest krótki, ale ilustracje opowiadają historię, którą czytelnik może kształtować. Przygoda, której doświadcza chłopiec, jest nieskończona, a wyobraźnia płynie z każdej strony i każdego obrazka. Bardzo podoba mi się ta książka i to, że zwraca się bezpośrednio do małych czytelników, nie pomijając dorosłych.