Odwrócona piramida. Historia taktyki piłkarskiej

Piękny styl czy zwycięstwo za wszelką cenę? Technika czy siła fizyczna? Jaki system gry jest najlepszy? Dyskutuje o tym cały piłkarski świat, taktyka zadomowiła się w mediach i komentarzach meczowych, a takie pojęcia jak „fałszywa dziewiątka” czy „wahadłowy” znalazły się w słowniku każdego kibica. Duża w tym zasługa Jonathana Wilsona i jego Odwróconej Piramidy.

Brytyjski autor w kultowej książce, nazywanej często taktyczną biblią, w barwny i pełen anegdot sposób opisuje ewolucję piłki nożnej na przestrzeni dekad. Opisuje, jak piłkarze z Ameryki Południowej zlekceważyli brytyjski ład kolonialny i postawili na boiskową finezję, jak Europejczycy spożytkowali indywidualne umiejętności na rzecz zespołu i jak to się stało, że kiedyś formacja ataku składała się z pięciu zawodników, a dziś nikogo nie dziwi ustawienie z zaledwie jednym napastnikiem.

Najnowsze wydanie Odwróconej Piramidy zostało zaktualizowane: autor przedstawia w nim zmiany w taktycznych trendach, które nastąpiły po opuszczeniu Barcelony przez Pepa Guardiolę. To wtedy bowiem tiki-taka zaczęła tracić popularność na rzecz niemieckiego gegenpressingu, którego symbolem jest Jürgen Klopp.

To książka, którą powinien przeczytać – i to nie raz – każdy trener, piłkarz i kibic. Fascynująco prezentuje bowiem nie tylko historię zmian, jakie zaszły w piłkarskiej taktyce od zarania futbolu po współczesność, ale też przedstawia galerię barwnych postaci świata futbolu, piłkarzy i trenerów, którzy nieco bezwładną kopaninę zamienili w dziedzinę nauki i sztuki.

Gdyby w szkołach istniał przedmiot „piłka nożna”, Odwrócona Piramida należałaby do lektur obowiązkowych. Żadna inna książka nie tłumaczy tak dogłębnie tego, jak rozwijał się ten sport i jak wielcy trenerzy dochodzili do rozwiązań, które wydają nam się w przypadku futbolu oczywiste. - Andrzej Gomołysek, taktycznie.net

Niesamowite połączenie historii taktyki futbolu z historią dyscypliny świadczy i o klasie autora, i o tym, jak istotna jest znajomość tej relacji. Lektura Odwróconej piramidy po prostu podnosi świadomość odbiorcy, niezależnie od tego, czy za tę książkę chwyci José Mourinho, czy niedzielny kibic śledzący mecze sprzed telewizora. - Michał Zachodny, Łączy Nas Piłka

Każdy trener musi znać ewolucję futbolu, w tym rolę piłkarzy w różnych systemach gry. To pozwala tworzyć własną filozofię zwyciężania. Odwrócona Piramida to interesująca lektura ukazująca, jak piłka nożna zmieniała się na przestrzeni lat i jak różnorodne były ustawienia drużyn. Warto analizować powody, dla których tak się stało.  - Jerzy Engel

Jonathan Wilson - Brytyjski pisarz i dziennikarz sportowy. Założyciel i redaktor kwartalnika „The Blizzard”, współpracownik dziennika „The Guardian”. Autor wielu głośnych książek, m.in. o futbolu w Europie Środkowej, Brianie Cloughu, braciach Charltonach, Sunderlandzie, Manchesterze United i pozycji bramkarza. Nakładem Wydawnictwa SQN ukazały się jego cztery publikacje: Aniołowie o brudnych twarzach. Piłkarska historia Argentyny (2018), Anatomia Liverpoolu. Historia w dziesięciu meczach (2019), Odwrócona piramida. Historia taktyki piłkarskiej (2021) i Dziedzictwo Barcelony, dziedzictwo Cruyffa. Ewolucja piłkarskiej taktyki: od futbolu totalnego do filozofii Guardioli (2021) i Nazwiska dawno niesłyszane (2023).