Pasterzy jest coraz mniej
Reportaż z Krety

Wyobraź sobie ostatnią osobę, która na pamięć zna każdą ścieżkę w kreteńskich górach. Pomyśl, że dźwięk dzwonków jej stada jest ostatnim echem świata, który właśnie odchodzi w zapomnienie. A co poczujesz, gdy ten świat zamilknie na dobre? Zanim będzie za późno, wysłuchaj tej historii. Książka „Pasterzy jest coraz mniej” Thomasa Orchowskiego, wydana przez Wydawnictwo Czarne, to właśnie taka poruszająca opowieść. Zapisuje coś, co znika na naszych oczach.

Reportaż Orchowskiego, który wypełniają jego własne zdjęcia, pachnie mocną kawą, potem i papierosami. Wąskimi uliczkami Chanii przemykają dzikie koty, a chłopcy całymi dniami ganiają za piłką w tumanach kurzu. Starsi mieszkańcy przesiadują w kafenionach, grając w karty i leniwie popijając tsikudiję. Kto jednak patrzy uważniej, dostrzeże inne, mniej romantyczne oblicze Krety. Słynne siga-siga, czyli greckie niespieszne życie, musi tu ustąpić miejsca bezwzględnej masowej turystyce. W tych samych malowniczych górskich wsiach kwitnie handel bronią i narkotykami, a krwawe wendety wybuchają niemal równie często jak trzęsienia ziemi, do których Kreteńczycy zdążyli już przywyknąć.

Kreta między historią a współczesnością

Thomas Orchowski w niezwykły sposób splata opowieść o współczesnej Krecie z jej burzliwą historią, naznaczoną przez imperia minojskie, bizantyjskie i osmańskie. W jego opowieści Kreta jawi się jako miejsce, gdzie czas zatrzymał się w pół kroku – na dobre i na złe. Z jednej strony mamy tu piękne krajobrazy, które co roku przyciągają tłumy turystów z całego świata. Z drugiej – niedostępne górskie wioski i społeczności, które niechętnie otwierają się na obcych. Praca reportera w takim miejscu to prawdziwe wyzwanie. Sam autor przyznaje: „Na wyspie starałem się dotrzeć tam, dokąd turyści raczej się nie zapuszczają”.

Reportaż Orchowskiego z Krety z dumą nawiązuje do najlepszych tradycji polskiej szkoły reportażu, stając się ważnym świadectwem cichej rewolucji, jaka dzieje się tuż za rogiem luksusowych kurortów. Dostajemy w swoje ręce coś znacznie cenniejszego niż zwykły zapis podróży – to głęboka, niemal antropologiczna refleksja nad końcem pewnej epoki. Historia o ginącym świecie kreteńskich pasterzy staje się uniwersalna, bo dotyka problemów utraty dziedzictwa, wyludniania się wsi i presji, jaką globalizacja wywiera na lokalne społeczności.

Siła opowieści i jej odbiorcy

Z ogromną empatią i reporterskim zmysłem Orchowski zestawia ze sobą dwa światy: idylliczny obrazek z pocztówki i surową rzeczywistość mieszkańców górskich osad. Autorskie fotografie nie są tu zwykłą ilustracją – one same opowiadają historię, dodając jej autentyczności i pozwalając nam jeszcze głębiej wejść w ten niezwykły świat.

Książka będzie idealną lekturą dla każdego, kto w podróżach szuka czegoś więcej niż tylko ładnych widoków i chce naprawdę zrozumieć duszę odwiedzanych miejsc. Po reportaż Orchowskiego powinni sięgnąć również studenci socjologii, antropologii kulturowej czy dziennikarstwa, bo to gotowe studium przypadku wielkich przemian społecznych.

Jeśli opowieść Orchowskiego poruszy Wasze serca, koniecznie sprawdźcie inne publikacje z serii Wydawnictwa Czarne, które w podobny sposób odkrywają złożone historie z różnych zakątków globu. Nie ma co czekać – dajcie się wciągnąć w tę opowieść i odkryjcie Kretę, jakiej nie znacie.