Płaszcz Ajewskiego

Dlaczego ten komiks potrzebuje recenzji Powody są trzy. Bo ascetyczna, prosta kreska. Bo nieatrakcyjna broszurka (komiks ma tylko 24 strony, kosztuje 15zł.). Bo mało znani twórcy (Monika Powalisz i Tymek Jezierski). Te trzy czynniki mogą się złożyć na pierwsze wrażenie skutkujące niesprawiedliwym osądem nad tym projektem. Dlaczego zatem staję w jego obronie

Zacznijmy od fabuły. Akcja skupia się na powstańczych losach Eugeniusza Ajewskiego (pseudonim Kotwa) obrońcy Mokotowa od sierpnia 1944 roku. Losach o tyle ciekawych, że opowiedzianych z perspektywy mało znanego, a przez przeciętnego człowieka. Dzięki temu ujęciu oglądamy prawdziwy obraz Powstania i jego uczestników, również zwykłych ludzi. Brak tu kronik frontowych czy patetycznego patriotyzmu. Jest za to 100% codzienności w warunkach wszechobecnego chaosu i zniszczenia. Jeśli jednak spodziewacie się tu psychologicznej analizy powstańca to Płaszcz... was rozczaruje. Dziełko to skupia się raczej na ukazaniu geniuszu organizacyjnego Powstania (poczta kanałowa, zaopatrzenie, zdobywanie broni, etc.) poprzez konkretne, poparte faktami przykłady. Na marginesie znalazło się i miejsce na miłostki, podkreślenie udziału kobiet, ciekawe przytyki do higieny co niektórych powstańców czy kwestia jadłospisu. Wszystkie te aspekty sprawiają, że komiks czyta się świetnie, nawet jeśli co drugą stronę jesteśmy odsyłani do przypisów znajdujących się z tyłu broszurki.

Również rysownik zasłużył na słowa uznania. To co bowiem na pierwszy rzut oka wydaje się być główną wadą komiksu idealnie pasuje do takich obyczajowych historii. Jezierski świetnie radzi sobie z tłem (ruiny Warszawy), czy ubiorem. Lecz to co mnie najbardziej urzekło to dwa proste rysunki, ten z okładki oraz genialny rozkładany panel z przedostatniej strony komiksu. Pierwszy, bo w zwięzły sposób definiuje motyw przewodni komiksu czyli tytułowy płaszcz. Opatulony nim Ajewski bezpiecznie unika zrzucanych przez sztukasy bomb. W drugim również mamy lot. Tym razem jednak bardziej chaotyczny, mniej bezpieczny. Świetny przykład na to, jak za pomocą jednego rysunku i kilku zdań można oddać atmosferę katastrofy jaką był koniec Powstania i wszechogarniającą rozpacz.