Początki architektury sakralnej w Polsce Centralnej część II + CD
Zapilicze i Sieradzkie

Rekomendujemy PT Czytelnikom książkę, będącą drugim tomem serii wydawniczej Początki architektury sakralnej w Polsce Centralnej. Od czasu rozpoczęcia prac terenowych i studiów kameralnych, elementarnego poznania i opublikowania wyników badań dotyczących kościołów w Strońsku nad Wartą oraz w Krzyworzece i Rudzie koło Wielunia, udało się bowiem wzbogacić wiedzę o kolejnych świątyniach: w Żarnowie, Skrzynnie i Skrzyńsku, leżących na terenie tzw. Zapilicza oraz o kościele w Buczku koło Łasku i o zespole klasztornym sieradzkich dominikanów. Informacje o badaniach tych właśnie kościołów udało się zawrzeć w niniejszym tomie. Pięć świątyń omówionych w tej książce oraz trzy kościoły scharakteryzowane w pierwszym tomie naszej serii w liczący się sposób wzbogaciły wiedzę o początkach i wcześniejszych etapach rozwoju architektury sakralnej na terenie Polski Centralnej. Choć badania nasze nie doprowadziły do szczególnie spektakularnych odkryć , nie jesteśmy tym szczególnie zmartwieni. Naszym zdaniem wartością chyba ważniejszą od ewentualnych krótkotrwałych błysków jest lepsze poznanie realizacji budowlanych z poziomu niejako typowego dla danego terytorium, a szerzej chyba dla całej strefy Niżu Polskiego. Tylko tak bowiem badając zarówno dzieła architektury i budownictwa o wyraźnie zarysowanym, wysokim poziomie artystycznym, jak i realizacje znacznie niższego lotu możemy określać dane zjawiska najpierw w skali regionalnej, a potem stosując odpowiednie metody porównawcze w skali globalnej. Niniejsze opracowanie to efekt działania kilkunastoosobowej grupy ludzi, połączonych całkowicie nieformalną więzią własnej ciekawości badawczej, co w znanych realiach polskiej nauki, także różnych dziedzin humanistyki, wydaje się być już czymś nie tylko unikatowym, ale i wymagającym podkreślenia. Oddajemy więc Czytelnikom tom zbiorowy, w którym został zawarty pewien zasób nowych informacji o uwzględnionych tu świątyniach. Mamy też nadzieję, że są to informacje ważne nie tylko dla omawianych świątyń, ich dziejów i przekształceń budowlanych, lecz także szerzej zarysowanego stanu wiedzy na temat wczesnej architektury sakralnej na ziemiach polskich. Bo choć w ostatnich latach problematyka ta jest w nauce polskiej badana intensywniej, nadal pozostało jeszcze bardzo wiele do zrobienia.