Poszukiwania, cierpienia i eksplozje
Dwanaście szkiców postromantycznych

Poszukiwania, cierpienia i eksplozje. Dwanaście szkiców postromantycznych to na pozór luźny zbiór studiów historycznoliterackich poświęconych wybranym zagadnieniom twórczości Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza, Zygmunta Krasińskiego, polskich klasycystów początku XIX wieku i poetów drugiej generacji romantycznej czasu Wiosny Ludów. Sporo miejsca zajmują również dziewiętnasto-, dwudziestowieczne i najnowsze perypetie mesjanizmu i polskiego syndromu prześladowczego od Jana Pawła Woronicza i Alojzego Felińskiego do Jarosława Marka Rymkiewicza i autorów Magazynu Apokaliptycznego: 44/Czterdzieści i Cztery. Studia, ułożone w trzy główne kręgi tematyczno-problemowe, dają wgląd w skomplikowane meandry romantycznej (polskiej) duchowości, literackie formy wyrazu zarówno dla indywidualnych lęków egzystencjalnych, jak i zbiorowych doświadczeń historycznych, traumatycznych klęsk i niezawinionych cierpień. Dają asumpt do wpisanych w ramy dyskursu historycznoliterackiego rozważań nad specyfiką polskiego losu rozbiorowego i porozbiorowego, badań nad literackimi ekspresjami gwałtownego lub ewolucyjnego biegu historii, dylematami tradycji i nowoczesności, zachodniości i peryferyjności. Postromantyczność zaproponowanych studiów wynika ze świadomości funkcjonowania paradygmatu romantycznego jako fenomenu transhistorycznego, składnika również naszej współczesności, korelatu przeżyć i lęków wieku XX i XXI. Książka należy do tradycyjnej historii literatury, skoncentrowanej na badaniu kontekstów, analizie warsztatu pisarskiego poety, odczytywaniu autografów, rekonstruowaniu sensów poetyckich. Z drugiej strony, dzięki zastosowaniu wielu kategorii historii idei, socjologii, antropologii kultury pozwala lepiej zrozumieć tyleż tajniki warsztatu literackiego, co ciągle obecne, niekiedy jawne, niekiedy ukryte, kody symboliczne polskiej kultury. Nasze wspólne poszukiwania, cierpienia i eksplozje.