Prymas Stefan Wyszyński a Górny Śląsk
kontakty, wizyty, wystąpienia

Prymas Stefan Wyszyński należy bez wątpienia do najważniejszych postaci polskiego Kościoła katolickiego nie tylko XX w. Jego życiorys, spuścizna duchowa, przesłanie społeczno-religijne czy funkcjonowanie w realiach komunistycznego państwa są wciąż przedmiotem refleksji teologów, historyków, socjologów i specjalistów z innych dyscyplin naukowych. W niniejszej publikacji autorzy skupili się na przedstawieniu relacji, jakie łączyły Górny Śląsk z abp./kard. Stefanem Wyszyńskim w okresie jego prymasostwa w latach 1949–1981. Termin Górny Śląsk występujący w tytule odnosi się jednak w tej publikacji jedynie do diecezji katowickiej (w ówczesnych granicach), bez tzw. Śląska Opolskiego, który historycznie stanowi oczywiście część Górnego Śląska. Powstała w 1925 r. diecezja katowicka miała swój specyficzny profil religijny i społeczny, który ówczesny kard. Karol Wojtyła określił jako „zespolenie modlitwy i pracy”. Była nie tylko ważnym punktem na mapie społeczno-politycznej i gospodarczej Polski „ludowej”, ale też prężnym ośrodkiem religijnym. Ważną rolę odgrywały w tym okresie Piekary Śląskie, jako jedno z najważniejszych miejsc pątniczych w kraju, gdzie przesłanie społeczne trafiało do pielgrzymów „świata pracy”.

Kwestia relacji Wyszyński–Górny Śląsk obejmuje szereg różnorodnych płaszczyzn, na które składają się: wizyty prymasa na terenie diecezji katowickiej (głównie w Piekarach Śląskich) oraz wygłoszone w tym czasie kazania (bądź inne formy wypowiedzi), kontakty osobiste lub listowne między prymasem a biskupami śląskimi, kapłanami diecezji i mieszkańcami Górnego Śląska, wszelkie odniesienia do kwestii górnośląskich w wypowiedziach, zapiskach czy pismach prymasa oraz zachowane relacje i komentarze na temat stosunku duchowieństwa i wiernych diecezji do jego osoby (np. po jego aresztowaniu czy po śmierci).