Przedwojenni. Zawsze był jakiś dwór

Nieznane dotąd historie polskiego ziemiaństwa XX wieku pomału powracają do wspólnej pamięci. Dwór w Szafarni, należący dawniej do rodziny Dziewanowskich (obecna siedziba Ośrodka Chopinowskiego), to miejsce letnich pobytów młodego Fryderyka Chopina, który skomponował tam pierwsze mazurki. Trzy kilometry dalej znajduje się dworek w Płonnem – to w nim powstawała jedna z najsłynniejszych powieści dwudziestolecia międzywojennego Noce i dnie. Niedaleko Mińska Mazowieckiego, w dolinie Świdra mieści się rodzinny majątek Dłużew, którego ostatnią gospodynią była Zofia Kańska-Dłużewska, posiadaczka dyplomu rolnika i doktoratu z filozofii. W najpiękniejszym na Polesiu dworze w Duboi malował swoje obrazy Józef Pankiewicz. W Szczorsach, majątku ziemskim nad Niemnem, pracował jako korepetytor młody Jeremi Przybora. A podkrakowska posiadłość Zygmunta Pusłowskiego w Czarkowach była twórczą przystanią młodopolskiej bohemy. Gospodarz kolekcjonował starodruki, a obrazy i rzeźby zamawiał u Jacka Malczewskiego, Olgi Boznańskiej i Józefa Mehoffera, którzy chętnie tam bywali.

Anna Mieszczanek stworzyła zbiór wyjątkowych reportaży historycznych pokazujących specyfikę ziemiańskiego stylu życia w XX-wiecznej Polsce oraz dramatyczny wpływ powojennych zmian na polskie ziemiaństwo, które odebrały obywatelom ziemskim nie tylko niezależność finansową, ale też siłę kulturową.

Książka przypomina, że kultywacja polskiej kultury ziemiańskiej nie tylko kształtuje nowy pejzaż społeczny i świadomość historyczną, ale przede wszystkim buduje przyszłość narodu w oparciu o jego bogate ziemskie dziedzictwo.