Rewizja Traktatów stanowiących podstawę Unii Europejskiej po wejściu w życie Traktatu z Lizbony
Praktyka, problemy prawne i proceduralne

Jedną z poważniejszych reform wprowadzonych na mocy Traktatu z Lizbony jest istotne ułatwienie kontynuowania reformy ustrojowej Unii Europejskiej poprzez „uelastycznienie" procesu decyzyjnego - również w sprawie zmiany jej prawa pierwotnego. Państwa członkowskie nadal „trzymają rękę na pulsie" procesu integracji (zasadniczą formułą rewizji Traktatów stanowiących podstawę Unii pozostaje „zwykła procedura zmiany", czyli traktaty rewizyjne), niemniej zgodziły się one na nadanie systemowego miejsca w procesie zmiany postanowień tych Traktatów tzw. procedurom kładek, w ramach których decyzję o zmianie ściśle określonych kategorii postanowień podejmują instytucje unijne (Rada Europejska lub Rada UE) - choć w najważniejszych sprawach decyzje takie wymagają zatwierdzenia ze strony państw członkowskich względnie przyzwolenia ich parlamentów narodowych.

Co więcej, ku pewnemu zaskoczeniu ekspertów (którzy raczej sceptycznie oceniali gotowość państw członkowskich do sięgnięcia do tzw. procedur kładek) stosunkowo szybko po wejściu w życie Traktatu z Lizbony zdecydowano się na zastosowanie procedury z art. 48 ust. 6 TUE (jednej z form procedur kładki) dla uzupełnienia postanowień art. 136 TFUE. Wszczęto również „zwykłą" procedurę zmiany traktatów - i to aż w trzech przypadkach. Wystąpiło również - w kontekście podejmowania „działań dyscyplinujących" w ramach strefy euro nakierowanych na przezwyciężenie kryzysu finansowego - kontrowersyjne zjawisko rewitalizacji tzw. metody schengeńskiej, tj. zawierania przez grupę państw członkowskich umów międzynarodowych w sprawach ważnych dla całej Unii Europejskiej i objętych (przynajmniej w części) jej kompetencją (Traktat o Europejskim Mechanizmie Stabilności, Traktat o unii fiskalnej). Zaczęto się nawet zastanawiać, czy metoda schengeńska nie zaczyna na trwale wpisywać się w procedury rewizji podstaw prawnych działania Unii Europejskiej.