Rodzina Dzieduszyckich herbu Sas w XIX i XX wieku

Książka, oddawana obecnie do rąk Czytelników, została oparta na bardzo rozproszonych źródłach, trudnych do odnalezienia, zwłaszcza w odniesieniu do osób, które nie zapisały się w życiu publicznym. Autor stanął przed zadaniem zebrania szczegółowych informacji genealogicznych nie tylko w ukraińskich oraz polskich archiwach i bibliotekach, lecz także był zmuszony dotrzeć do informacji znajdujących się w posiadaniu poszczególnych członków rodziny mieszkających w kilku krajach na kontynencie europejskim i amerykańskim. W ich posiadaniu są dokumenty pozwalające odtworzyć losy ostatnich pokoleń, zwłaszcza po drugiej wojnie światowej. Chronologicznie praca obejmuje okres od połowy XVIII do początków XXI wieku i zawiera mniej lub bardziej rozbudowane biogramy wszystkich osób urodzonych jako Dzieduszyccy w linii starszej, zapoczątkowanej przez cześnika wielkiego koronnego Tadeusza Gerwazego Dzieduszyckiego, jednego z czterech regimentarzy, którym podporządkowano wojsko upadającej Rzeczypospolitej. Jego synowie dali początek czterem gałęziom rodziny, szybko rozrastającej się w XIX i pierwszej połowie XX wieku. Jej większość stanowili potomkowie najstarszego z braci, Wiktoryna Waleriana, i oni też głównie zapewniają obecnie rodzinie trwanie. Potomkowie drugiego z braci, Antoniego Bazylego, osiedli w drugiej połowie XIX wieku w Toskanii, a dwie najmłodsze gałęzie, zgodnie z zasadami genealogicznymi, wygasły. Autor podjął się jednak zadania ustalenia wszystkich zstępnych osiemnastowiecznego przodka, śledząc również rodziny skoligacone przez kobiety urodzone jako Dzieduszyckie. Do 151 bezpośrednich potomków Tadeusza Gerwazego Dzieduszyckiego można dodać co najmniej 1970 osób, mogących zaliczać się do jego zstępnych, które obecnie w większości nie są tego nawet świadome. Noszą one różne nazwiska, w części nie mówią już po polsku. Owych potomków można odnaleźć m.in. w rodzinach Cieńskich, Czartoryskich, DuninBorkowskich, Pawlikowskich, Potockich, Radziwiłłów, Rostworowskich, Skarbek Borowskich, Skibniewskich, Szembeków, Wodzickich, Załęskich, Zamoyskich itd.