Rozumienie polityki
Zarys metodologii nauki o polityce

Rozumienie życia politycznego czy sfery publicznej współczesnych społeczeństw wymaga odpowiedniej strategii badania. Strategie te wykształciła przez stulecia refleksja politologów w kostiumie filozofii, w symbiozie z prawo-znawstwem i ekonomią polityczną. Pozwoliły one zgromadzić cenną wiedzę faktograficzną i teoretyczną o funkcjach państwa, jego formach organizacyjnych, motywacjach ludzi, toczących przez stulecia grę i walkę o wykorzystanie instrumentarium państwa do celów grupowych i ogólnospołecznych. Także w skarbcu polskiej politologii znajduje się wiele prac, bez których zrozumienie sceny politycznej dawnych epok, a tym bardziej współczesnej, byłoby trudne. Postęp poznawczy mógłby być większy, gdyby samoświadomości politologów nie trapiły "dziecięce" choroby naukowości: myślenie dyscyplinowe, oczekiwanie na wielką teorię, autarkizm teoretyczny czy błędnie rozumiana interdyscyplinarność. Dyscyplina nie dorobiła się publikacji ogarniającej osobliwości metodologiczne własnego warsztatu; publikacji, która by ukazała instrumentarium badawcze dostosowane do naukowej penetracji świata polityki. Właściwie tylko książka F. Ryszki "Nauka o polityce. Rozważania metodologiczne"1, z początku lat osiemdziesiątych, ukazuje obszar badawczy politologii w połączeniu z dojrzałą refleksją metodologiczną. Scena polityczna wznosi się w ujęciu Ryszki na mocnych filarach gospodarki i kultury, a jej obserwator otrzymuje dyrektywy, jak ją badać z wykorzystaniem warsztatu historyka i socjologa. W wizji i praktyce badawczej tego wielkiego humanisty nauka o polityce przestawała być ubogą krewną, ledwie tolerowaną na salonach humanistyki.