Rozwód w świetle akt Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1918-1945
Studium historyczno-prawne

Książka autorstwa dr. Zdzisława Zarzyckiego jest monografią o rozwodach w Polsce w latach 1918-1945 ze szczególnym uwzględnieniem praktyki orzeczniczej z terenu Sądu Okręgowego w Krakowie. Książka w przeważającej mierze ma charakter interdyscyplinarny, obejmuje historię prawa małżeńskiego (rozwodowego) i prawa procesowego w tym zakresie oraz prawo wewnętrzne (kościelne) ważniejszych Kościołów i związków wyznaniowych określające dopuszczalność rozwiązania związku małżeńskiego. Ponadto opisano w niej mozaikę wszystkich pięciu systemów prawa małżeńskiego osobowego, które obowiązywały na terenie Polski aż do ujednolicenia tego prawa w 1946 r. Na terenie Małopolski obowiązywała mocno przestarzała, mieszana (świecko-wyznaniowa) forma zawarcia małżeństwa regulowana przez ABGBz 1811 r., zmodyfikowana w okresie późniejszym (1868-1870). W zakresie dopuszczalności rozwodów obowiązywały przejęte przez prawo państwowe (upaństwowione) normy religijne, co oznacza, że rozwód był możliwy tylko w przypadku tych małżonków, których prawo kościelne (wyznaniowe) pozwalało na to. W praktyce małopolskiej rozwodzili się w ten sposób tzw. bezwyznaniowcy, ewangelicy i wyznawcy judaizmu; nie mogli się rozwodzić katolicy, którym pozostawało unieważnienie małżeństwa z przyczyn kodeksowych lub separacja od stołu i łoża. Książka obejmuje także orzecznictwo polskich sądów okupacyjnych w Krakowie w latach 1939-1945 i z początków kształtowania się Polski Ludowej.