Rycerz i jego konie Tom 3

?Koń, jak wszyscy wiedzą, jest najważniejszą częścią rycerza?. To zdanie ze sztuki Jeana Giraudoux (1882-1944) pt. (akt I, scena 2) jest najlepszym mottem dla tego tomu z serii moich książek o rycerzach na wojnie, w podróży i na kwaterze . Bez konia nie byłoby więc rycerza, gdyż wyniósł on jeźdźca ponad innych wojowników i dlatego Jean Flori w swej znakomitej pracy o rycerzach i rycerstwie w średniowieczu poświęcił mu oddzielny rozdział pt. Od jeźdźca do rycerza . Wraz z zaangażowaniem konia do walki rozpoczął się bowiem ?proces kosztownej eskalacji zbrojeń? i to nie tylko ze względu na jego wartość, ale ? może nawet przede wszystkim ? z powodu ciągle rosnących kosztów uzbrojenia wojownika i rycerza. Przewaga konnicy nad piechotą była bowiem ?wynikiem połączenia zasięgu rażenia, osłony i szybkości?, co zapewniała dłuższa kopia, dobra zbroja i coraz lepszy koń . Odnotujmy zatem, że w zasadzie spośród zwierząt hodowlanych tylko koń znalazł się pod opieką prawa , ale i to, że właśnie dobry koń osiodłany wraz z mieczem, tarczą, zbroją i pozostałym ekwipunkiem żołnierskim jako ?arma bellica? lub ?res expeditorias? składały się na tzw. hergewet (niem. Heergeräthe), czyli rzeczy należące do wyposażenia rycerskiego, które w dawnym polskim prawie spadkowym były dziedziczone tylko przez męskich krewnych zmarłego . Odnotujmy wreszcie i to, że odszkodowanie za utracony oręż podczas wyprawy wojennej ? bez względu na rodzaj średniowiecznego wojska ? przysługiwało także za konia, gdyż stanowił on przecież jakąś część rycerza.