Samorządowe kolegia odwoławcze w systemie administracji publicznej

Monografie Prawnicze to seria, w której ukazują się publikacje omawiające w wyczerpujący sposób określone instytucje czy zagadnienia prawne. Adresujemy ją przede wszystkim do prawników poszukujących wnikliwego ujęcia tematu, łączącego teorię (poglądy doktryny, elementy prawnoporównawcze) i praktykę (bogaty wybór orzecznictwa). A tego ze względu na brak miejsca nie znajdziemy nawet w komentarzach. Od początku swego istnienia status kolegiów odwoławczych oraz ich autonomia były przedmiotem ożywionej dyskusji. Po dziś dzień spory na ten temat nie wygasły, a zmiany dokonujące się w systemie prawa administracyjnego aktualizują dawne dylematy i rodzą nowe pytania. Prezentowana monografia stanowi szerokie spektrum analizy systemu funkcjonowania samorządowych kolegiów odwoławczych w okresie ich 25-lecia, które daje pełne podstawy do twierdzenia, że orzecznictwo kolegiów miało istotny wpływ nie tylko na funkcjonowanie administracji samorządowej, lecz znacząco przyczyniło się do kształtowania nowych pojęć oraz instytucji prawnych. Jubileusz ćwierćwiecza to okazja nie tylko do podsumowań, ale także istotny przyczynek do dyskusji nad przyszłością. Samorządowe kolegia odwoławcze pełnią bowiem doniosłą rolę w procesie stosowania i kontroli prawa, będąc gwarantem praworządnego i dobrego działania administracji publicznej. W monografii zostały wyodrębnione trzy części obejmujące różne obszary badawcze:
Część I. Pozycja ustrojowa, podstawy prawne i zasady funkcjonowania samorządowych kolegiów odwoławczych obejmuje rozważania na temat podstaw ustrojowych oraz zasad funkcjonowania samorządowych kolegiów odwoławczych, m.in.: propozycji reformy samorządowych kolegiów odwoławczych w świetle zasad i standardów Konstytucji RP, statusu zawodowego etatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego, zasady niezawisłości członków składu orzekającego samorządowego kolegium odwoławczego, uwarunkowań etycznych odpowiedzialności dyscyplinarnej członka samorządowego kolegium odwoławczego.
Część II. Kompetencje samorządowych kolegiów odwoławczych na tle postępowań sądowych, administracyjnych i podatkowych została poświęcona zagadnieniom proceduralnym związanym lub wynikłym z realizacji kompetencji jurysdykcyjnych kolegiów, m.in.: ograniczenia władztwa samorządowego kolegium odwoławczego w postępowaniach odwoławczych w sprawach podatkowych, pozycja ustrojowa samorządowych kolegiów odwoławczych jako organów podatkowych, instancyjność postępowania administracyjnego w świetle projektu nowelizacji KPA, uprawnienia autokontrolne organu administracji publicznej w nowych regulacjach procesowych, związanie wskazaniami zawartymi w decyzji kasacyjnej organu odwoławczego, odmowa wszczęcia postępowania administracyjnego, sądowa kontrola postanowień wierzyciela w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, orzecznictwo samorządowych kolegiów odwoławczych z perspektywy dostępności informacji prawnej w Polsce.
Część III. Samorządowe kolegia odwoławcze a funkcjonowanie samorządu terytorialnego obejmuje wybrane aspekty funkcjonowania kontrolowanej przez kolegia administracji samorządowej w perspektywie materialnoprawnej i porównawczej, m.in.: kontroli i nadzoru w działalności stowarzyszeń, fakultatywnego charakteru dodatkowej opłaty rocznej, zakładowego korzystania z rzeczy publicznych w pomocy społecznej, konstrukcji i charakteru prawnego systemu wyrównywania dochodów jednostek samorządu terytorialnego.