Sandomiria Demonicum. O traktatach demonologicznych Andrzeja Sarwy

Gotycyzm w literaturze



Badania literackie Tomka Miłowickiego nad gotycyzmem w literaturze, czarnym romantyzmem, historyzmem i groteską, zaowocowały bardzo ciekawą rozprawą naukową, zatytułowaną: Sandomiria Demonicum. O traktatach demonologicznych Andrzeja Sarwy. Autor, w swojej pracy badawczej, poddaje analizie powieści współczesnego pisarza – Andrzeja J. Sarwy, które mają cechy wszystkich gatunków i nurtów literackich, stanowiących przedmiot zainteresowania naukowego Miłowickiego, czyli szeroko pojętej mrocznej literatury.



Tomek Miłowicki jest absolwentem studiów pisarskich na Uniwersytecie Szczecińskim, które w ubiegłym roku ukończył z wyróżnieniem. Gotycyzm - nie tylko w literaturze, ale i sztuce - jest przedmiotem jego fascynacji. Autor tej rozprawy naukowej jest pasjonatem - twórcą i czytelnikiem - literatury grozy i rzeczywiście można to wyczuć podczas czytania Sandomiria Demonicum…. Jego opracowanie poświęcone grozie w literaturze będzie cennym źródłem wiedzy teoretyczno-literackiej, ubogaconej o szkic kulturowy, podanej w bardzo przystępny i ciekawy sposób, nie tylko dla studentów kierunku filologia polska, ale dla wszystkich, którzy kochają literaturę.

Co to jest gotycyzm?



Z publikacji dowiemy się co to jest gotycyzm. Poznamy także inne gatunki i konwencje literackie z obszaru grozy. Tomek Miłowicki w sposób szczególny skupia się w swojej książce na scharakteryzowaniu traktatu demonologicznego oraz thrillera historyczno-ezoterycznego, z uwzględnieniem ich elementów strukturalnych. Prezentowana czytelnikom rozprawa naukowa jest wciągającą lekturą. Autor prezentuje informacje merytoryczne w ciekawy i usystematyzowany sposób.

Studia demonologiczne a twórczość Andrzeja Sarwy



Andrzej Sarwa jest jednym z ulubionych pisarzy Tomka Miłowickiego, który klasyfikuje jego twórczość na pograniczu gotycyzmu, powieści historycznej, czarnego romantyzmu i traktatu ezoteryczno-demonologicznego. Oryginalna twórczość Andrzeja Sarwy stała się przedmiotem badań Tomka Miłowickiego ze względu na bogactwo wątków i nieprawdopodobną wręcz ilość mało rozpowszechnionych informacji historycznych, kulturowych, demonologicznych, teologicznych, psychologicznych. Bogata materia powieściowa jest kanwą do bardzo wnikliwej analizy Miłowickiego, który sam przeprowadził dogłębne badania źródeł, odsłaniających kulisy demonologii, alchemii, rytuałów okultystycznych i obsesyjnych praktyk, które charakteryzowały okres opisywany w powieściach Sarwy, czyli XVI i XVII w. Zdaniem Miłowickiego, czytając powieści Andrzeja Sarwy, zupełnie przy okazji prowadzi się studia demonologiczne, bowiem autor w swoich powieściach ukazuje proces zdemonizowania jednostek, władców i zbiorowości, wykorzystując do tej prezentacji tło historyczne.

Rozprawa naukowa warta uwagi



Sandomiria Demonicum… to wynik rozległych badań naukowych Tomka Miłowickiego, obejmujących literaturę, antropologię, religioznawstwo, psychologię i okultyzm. Można śmiało stwierdzić, że ta rozprawa naukowa jest napisana tak zręcznie (co zapewne wynika z talentu pisarskiego autora i ukończonych przez niego studiów pisarskich), że czyta się ją jak ciekawą powieść.



Ta praca stanowi cenne źródło wiedzy, pozwalając nam na poznanie gotycyzmu w literaturze i innych gatunków i konwencji literackich, mieszczących się w szerokim spektrum mrocznej literatury. Badania literackie Tomka Miłowickiego, które znalazły swe podsumowanie w prezentowanej rozprawie naukowej, pozwolą nam także na lepsze zrozumienie fascynującej, choć przerażającej historii Europy, która stała się tłem dla wydarzeń fikcyjnych w powieściach Andrzeja Sarwy. Ta książka to nie tylko naukowa rozprawa teoretyczno-literacka, ale także fascynująca podróż w mroczny świat przeszłości Europy i Polski, który ukształtował współczesne zjawiska kulturowe.



 

Spis treści:



    Podziękowania 5

    Od autora 7

    I. Polska literatura współczesna a konwencja gotycka 13

    Andrzej Sarwa – propagator gotycyzmu czy wyznawca groteski 15

    Aura mroku i tajemniczości – o konwencji gotyckiej 32

    Sensacja, historyzm i okultyzm – konwencja thrillera historyczno-ezoterycznego 51

    II. Skandaliczność i groza. Wątki sensacyjno-makabryczne jako element świata gotyckiego 67

    Locus fatalis i locus horridus – rzecz o Sandomierzu i rodzie Białeckich 69

    Sadyzm, religia i magia – mroczna historia i krwawe sensacje 90

    Nieczyste sanktuaria Boga – fanatyzm Kościoła i jego mroczne oblicze 97

    Bohater Lucyferyczny – Hrabia de Saint Germain 105

    III. Misterium gnozy – wątki ezoteryczne jako elementy estetyki gotyckiej 113

    (Pan)demonium – powieści Sarwy jako traktaty demonologiczne 115

    Mano cornuta – gnostyczne i teologiczne ujęcie świata jako przestrzeni gotyckiej 133

    Kreacje gotyckie: Bohater czarnoromantyczny 149

    Kreacje gotyckie: Bohater ezoteryczny 156

    IV. Szaleńczy pejzaż, apokaliptyczne tło – wątki diaboliczne w powieści gotyckiej 167

    Zaburzenia w przyrodzie jako unicestwiająca działalność sił diabolicznych 169

    Słowo na koniec 177

    V. Mistrz Andrzej Juliusz Sarwa 185

    Książka, którą dla was napisałem... 187

    Odznaczenia 188

    Nagrody 191

    Książki Andrzeja Sarwy jako lektury dla studentów 194

    Księgi liturgiczne 208

    Odwołania do literatury autorstwa Andrzeja Sarwy w pracach naukowych: doktoraty, prace habilitacyjne, prace magisterskie, licencjackie, bakalaureackie 209

    Wykaz wyższych uczelni oraz instytutów badawczych, których pracownicy naukowi i studenci korzystali z publikacji Andrzeja Sarwy, cytowali je lub odwoływali się do nich 220

    Wykaz publikacji Andrzeja Sarwy, z których korzystali wykładowcy i studenci wyższych uczelni w Polsce i za granicą (w wyborze) 223

    Książki i artykuły naukowe i popularnonaukowe, encyklopedie, leksykony, słowniki, bibliografie, do których udało się dotrzeć w Internecie 227

    Bibliografia 285