Schyłek komunizmu i polskie przemiany w odbiorze społecznym

Książka zawierająca teksty Jacka Szymanderskiego pisane w latach "burzy i naporu", czyli latach schyłku ustroju komunistycznego, a następnie początków demokracji oraz kapitalizmu, jest interesująca z wielu powodów. Wymienię dwa najważniejsze. Po pierwsze, teksty pisane w latach 80. i 90. XX w. dotyczą głównych sporów, jakie toczyły się w Polsce w owych latach - latach kończącego się "starego" i rozpoczynającego się "nowego". W dodatku zostały napisane (czasem wspólnie z innymi autorami, w tym także z autorem wstępu) przez prawdziwego erudytę.
Jacek Szymanderski odchodził stopniowo od klasycznej kariery naukowej, angażując się w życie publiczne; najpierw jako dysydent, potem działacz opozycyjnej "Solidarności", a następnie ruchu "Wolność i Pokój" oraz "Solidarność RP". Po upadku komunizmu był posłem na Sejm, prezesem Ośrodka Badania Opinii Publicznej, uczestniczył też w wielu innych przedsięwzięciach w naszym życiu politycznym. Niemniej zarówno w jednym, jak i w drugim okresie jego intelektualne zainteresowania brały od czasu do czasu górę i angażował się ponownie w pracę naukową i publicystykę.
Jeśli pierwszym powodem, dla którego ten zbiór tekstów jest tak interesujący, jest erudycja autora - wiedza sięgająca od jego podstawowej dziedziny: socjologii poprzez psychologię, nauki polityczne, aż po filozofię i religioznawstwo - to drugim jest połączenie wiedzy teoretycznej i praktyki. Autor, stosując przysłowiowe "mędrca szkiełko i oko", patrzył nieraz na analizowane przez siebie zjawiska jednocześnie okiem praktyka.