Second Position Effects in the Syntax of Germanic and Slavic Languages

Niniejsza praca bada mechanizm drugiej pozycji w składni, odnosząc się do efektu klitycyzacji Wackernagela w językach słowiańskich oraz zjawiska ?Verb Second? (V2) w językach germańskich. Oba te mechanizmy wymagają umieszczenia elementu z określonej klasy naturalnej, klityki lub finitywnej formy czasownika, po pierwszym elemencie w strukturze zdaniowej. Główne pytanie badawcze, na jakie praca ta udziela odpowiedzi, dotyczy określenia morfoskładniowych własności gramatyk języków naturalnych, które w sposób parametryczny decydują o obecności lub braku efektu drugiej pozycji w języku. Dodatkowo, celem pracy jest ustalenie, czy efekt drugiej pozycji jest zjawiskiem jednorodnym i rezultatem tej samej derywacji składniowej. Autor bada mechanizmy składniowe powiązane z efektem drugiej pozycji, porównując je z mechanizmami obserwowanymi w przypadku klitycyzacji przyczasownikowej oraz porównuje efekty semantyczne i pragmatyczne, które towarzyszą umiejscowieniu czasownika bądź klityk w drugiej pozycji w różnych konstrukcjach językowych. Praca oparta jest na bogatym materiale empirycznym, synchronicznym i diachronicznym z różnych języków germańskich i słowiańskich. Przeprowadzone badania pokazują, że obecność efektu drugiej pozycji w języku jest ściśle związana z dostępnością morfologii czasu, a klitycyzacja Wackernagela rozwija się w językach słowiańskich wraz z zanikiem morfologii czasów prostych.