Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego kulturowego i językowego dla klasy 4 szkoły podstawowej

Podręcznik Słowo za słowem otwiera cykl podręczników Marii Nagajowej dla klas 4-6, zgodny ze wskazaniami "Podstawy programowej" MEN dla zreformowanej polskiej szkoły oraz opartego na niej programu "Słowa jak klucze II" (DKW-4014-34/99).
Spójność całego cyklu jest gwarancją dobrych efektów pracy i nauczycieli, i uczniów.

Pomocą dla nauczycieli są odrębne przewodniki dla każdej klasy: "Jak uczyć języka polskiego w klasie...", a w nich rozkład materiału uwzględniający: umiejętności, podstawy umiejętności, wreszcie wiadomości i ćwiczenia. Takie ujęcie materiału odpowiada założeniom reformy: celem nauczania i uczenia się są bowiem przede wszystkim umiejętności. Rozkłady materiału pozostawiają przy tym – co ważne – całkowitą swobodę w doborze tematów lekcji. Podobnie jak zajmujące zasadniczą część przewodników "Pomysły lekcji w układzie chronologicznym", które "mają pomagać w rytmicznej i harmonijnej pracy, chronić przed przypadkowością i pomijaniem ważnych składników kształcenia".

O integracji, która jest podstawą całego cyklu Marii Nagajowej, trudno dziś mówić jako o nowej metodzie nauczania. Warto jednak przypomnieć, że właśnie te podręczniki wprowadziły ją do polskiej szkoły. Dzięki integracji uczeń "dostrzega związki np. między analizą tekstu literackiego a nauką o wyrazie, składnią a budową wiersza i interpunkcją, słowotwórstwem i fleksją a ortografią – rozumie cel uczenia się". Celowość swoich działań widzi także w samodzielnej pracy z podręcznikiem. Autorka kładzie na niej nacisk szczególny, a obudowa metodyczna i rozwiązania graficzne – konsekwentne we wszystkich trzech klasach – zapewniają uczniowi pomoc w świadomej nauce. Czytelne instrukcje, wskazówki, powtarzające się kolory stron, różne wielkości i kroje czcionek, wykresy, strzałki, tabele, liczne ilustracje i fotografie – przybliżają, prowadzą, ułatwiają, uatrakcyjniają. By droga do zdobywania wiedzy nie była nużąca, wprowadzono wiele gier dramatycznych, inscenizacji, zabaw językowych, łamigłówek, krzyżówek, nagrywanie słuchowisk itp.
Podręczniki Marii Nagajowej nie tylko kształcą, ale i wychowują. Służą wyrabianiu cech charakteru ważnych w życiu społecznym, uczą tolerancji, uczciwości, odpowiedzialności za czyny i słowa; mówią o polskich obyczajach i wierzeniach, o polskiej kulturze narodowej i jej odrębności, a jednocześnie o jej związkach z kulturą europejską. Ukazują świat wartości pozytywnych przeciwstawiony wartościom powszechnie uznanym za negatywne.