Świat wartości jako trzecie środowisko istnienia człowieka

Rozważania na temat wartości rozpoczynamy od przypomnienia wypowiedzi znakomitego socjologa, aby - w taki to sposób - poniekąd uzasadnić nasze racje do zajmowania się wartościami. Otóż Florian Znaniecki w jednej ze swoich prac pt. "Społeczne role uczonych" zamieścił fragment poświęcony refleksji nad tym, czy socjologowie powinni zajmować się problematyką wartości. Doszedł do następujących wniosków, że "... każdy przedstawiciel socjologii stosowanej, a być może także każdej innej nauki stosowanej, pragnący przyczynić się, choćby w niewielkim stopniu, do ukształtowania się przyszłej ludzkości, winien umieć myśleć systematycznie jak filozofowie wartości i znać najważniejsze z rozwiniętych przez nich ideałów, by służyły mu za wskazówkę przy dokonywaniu wyborów przyszłych celów". Socjologów-teoretyków Znaniecki jest skłonny zwolnić od tej powinności, chociaż zalecając im dbałość o to, aby mieli "wolność prowadzenia badań indukcyjnych i dochodzenia do uogólnień teoretycznych", wskazuje konieczność pielęgnowania tej wartości, jaką jest wolność do prezentowania poglądów naukowych i wyników własnych dociekań. Tym samym zwraca uwagę na to, że - nawet w sferze zainteresowań teoretycznych - nie należy unikać problemu wartości. Jeżeli teoria jakiejkolwiek nauki ma bowiem służyć ludziom, to musi być przecież wartościująco zorientowana, czyli ukierunkowana na te wartości, które są ludziom szczególnie drogie i z którymi łączą oni swoje nadzieje dotyczące najważniejszych dla nich spraw związanych z ich istnieniem oraz rozwojem zarówno osobniczym, jak i gatunkowym.