Sztuka polska Tom 2

Gotyk – drugi tom siedmiotomowej Sztuki polskiej – przedstawia dzieje architektury, rzeźby i rzemiosła artystycznego na terenach Polski od końca XIII do końca XVI w. Za wzorcowy przykład takiej architektury uważa się gotycką katedrę, która w założeniu twórców odzwierciedla boską naturę i uwielbienie Boga. To strzelista, ogromna bryła z wieloma oknami, wypełnianymi zazwyczaj kolorowymi witrażami, strzelistymi wieżami i bogato zdobionymi portalami. Cechami charakterystycznymi tej architektury są łuki ostre i sklepienia krzyżowo-żebrowe oraz freski przedstawiające sceny biblijne. „Między końcem XIII stulecia a początkiem XVI Polska przeszła wiele przemian, które radykalnie zmieniły jej oblicze. Okres rozbicia dzielnicowego i postępującego rozbrojenia dawnych ziem Bolesława Krzywoustego zakończył się ostatecznie wraz z wawelską koronacją Władysława Łokietka w 1320 roku. Odrodzona monarchia ostatnich Piastów, a potem Andegawenów i Jagiellonów – Corona Regini Poloniae, czyli Korona Królestwa Polskiego, - miała jednak inny kształt terytorialny niż kraj, który Krzywousty pozostawił swoim potomkom. Władysław Łokietek pod koniec swego panowania władał Małopolską, Wielkopolską, Kujawami, ziemią sieradzką, i łęczycką, Jego następca Kazimierz Wielki, przyłączył do ojcowskiego królestwa, inne terytoria…” – czytamy we wprowadzeniu o uwarunkowaniach historycznych do Gotyku autorstwa Szczęsnego Skibińskiego i Katarzyny Zalewskiej-Lorkiewicz. To znakomity okres rozwoju państwa, czego najlepszym dowodem są liczne, świetnie zachowane budowle gotyckie. Najcenniejszymi przykładami architektury gotyckiej w Polsce są: Bazylika Mariacka Wniebowzięcia NMP w Gdańsku, kościół NMP na Piasku we Wrocławiu, kościół Mariacki i katedra na Wawelu w Krakowie oraz Zamek Krzyżacki w Malborku.