Wańkowicz
Nie tylko reporter

Niniejsza publikacja poszerza wiedzę na temat pisarstwa Melchiora Wańkowicza, jego biografii, wyborów etycznych i decyzji życiowych. Wskazuje konteksty twórczości (takie jak dzieje Polski i historia powszechna), przynosi nieoczywiste odpowiedzi na pytania o miejsce jego dorobku w literaturze polskiej i światowej czy o zaangażowanie pisarza w życie literackie przed wojną i po 1945 roku. Zawarte w tomie artykuły naukowe – interdyscyplinarne analizy porównawcze, interpretacje filologiczne i rozważania historyczne – a także szkice z pogranicza biografistyki i wspomnień dotyczą również związków dzieł Wańkowicza ze sztuką graficzną i edytorską oraz przynależności gatunkowej jego utworów. Wańkowicz. Nie tylko reporter to lektura dla profesjonalistów: filologów, historyków i historyków sztuki oraz studentów kierunków polonistycznych, dla których nazwisko pisarza stanowiło dotąd zabytek należący do przeszłości. Zaczerpnie z niej jednak też każdy miłośnik literatury, w której emocje, erudycja i pasja narracyjna nie wykluczają się, lecz tworzą niepowtarzalną całość wymagającą nowych odczytań. Z jednej strony autorzy szkiców wydobyli z pisarstwa Wańkowicza „moment wieczny”, ową istotowość tematyczną, ponadczasowość ufundowaną na fenomenie chwili utrwalonej piórem nie tylko reportażysty, z drugiej – za pomocą współczesnych narzędzi interpretacyjnych i dzięki możliwym dziś badaniom źródłowym – zdołali umiejętnie przekierować uwagę na nowe obszary, gdzie pierwiastek artystyczny wprowadza interpretatora na poziom idei. […] Interesujące jest też zderzenie sądów i wniosków autorów artykułów, które nierzadko stoją w opozycji do siebie, co jedynie wzmacnia pluralizm humanistycznego osądu, bez pomniejszania jego wagi. Z recenzji prof. dr hab. Violetty Wejs-Milewskiej Olga Płaszczewska, historyk literatury i komparatystka, profesor nauk humanistycznych, wykładowca UJ, z wykształcenia polonistka i italianistka. Autorka licznych artykułów oraz monografii naukowych: Błazen i błazeństwo w dramacie romantycznym (2002), Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu (2003, wznowienie 2022), Włoskie przekłady dzieł Juliusza Słowackiego (2004), Przestrzenie komparatystyki – italianizm (2010), Włoskie divertimento. Szkice komparatystyczne (2017), Gabinety, pracownie, mieszkania pisarzy i artystów w literaturze XIX–XX wieku (2021), U poetów. Ćwiczenia z interpretacji (2023), Zatarty ślad. Alfred Jesionowski – opowieść biograficzna (2024), „Historia jak w powieści”. Alfred Jesionowski – przedwojenny inteligent (2024). Redaktorka i współredaktorka kilku monografii naukowych i edycji krytycznych. Członek redakcji krakowskiego dwumiesięcznika „Arcana”. Maciej Urbanowski, historyk literatury polskiej, krytyk literacki, edytor, profesor nauk humanistycznych, profesor honorowy UJ, pracownik naukowy w Katedrze Krytyki Współczesnej na Wydziale Polonistyki UJ, którą kierował w latach 2008–2020. Był współzałożycielem, a w latach 1998–2012 zastępcą redaktora naczelnego dwumiesięcznika „Arcana”. Publikował między innymi w „Dekadzie Literackiej”, „Nowych Książkach”, „Rzeczpospolitej”, „Twórczości”, „Ruchu Literackim”. Wydał kilkanaście książek, z których najnowsze to: Poezja pokolenia wojennego. Esej monograficzny (2025), Wojna, śmiech, polityka… Wędrówki po tematach polskiej literatury nowoczesnej (2023), Paralele, korespondencje, dedykacje w literaturze polskiej XX i XXI wieku (2020) oraz Rok 1920 w literaturze polskiej. Zarys monograficzny (2020). Przygotował do druku wybory pism miedzy innymi Kazimierza Wyki, Jana Emila Skiwskiego i Ferdynanda Goetla, zredagował też liczącą dziesięć tomów serię pism zebranych Stanisława Rembeka.