Wojna domowa w Polsce?

Pomysł na tę książkę narodził się z przekonania, że także nasze wydawnictwo powinno mieć swój udział w upamiętnieniu żołnierzy podziemia niepodległościowego. Kiedy zabierałem się za pisanie, wydawało mi się, że wchodzę na obszar dobrze zbadany, jeszcze lepiej opisany, na którym nie czekają mnie żadne niespodzianki. Byłem w błędzie i okazało się tu już przy pisaniu pierwszego rozdziału. Potem było coraz lepiej, to znaczy gorzej. W pewnym momencie straciłem całkowicie przekonanie, że prace IPN mają jakiś sens. Książki wydawane przez Instytut idą w zapomnienie, fakty w nich opisywane nie są zestawiane z innymi faktami, brakuje syntez epoki, z których dałoby się wyciągnąć jakieś polityczne wnioski istotne dla nas dzisiaj. Dominuje ujęcie mitologiczno-janosikowe, dokładnie takie samo, jak w produkcjach kina lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, choć przecież mamy do dyspozycji teksty źródłowe w postaci pamiętników dowódców poszczególnych oddziałów. Nie jestem w stanie, na przykład, zrozumieć, dlaczego broszura autorstwa Stanisława Sojczyńskiego-Warszyca „Co myśl ludzie z lasu o polskiej rzeczywistości”, nie jest lekturą szkolną. Bo dlaczego nie są nią pamiętniki Zdzisława Brońskiego i Edwarda Taraszkiewicza potrafię jeszcze zrozumieć.



Kiedy zabierałem się za pisanie tej książki, sądziłem, że wszystko jest jasne. Głosy zaś ludzi wypowiadających się publicznie przeciwko wyklętym to aberracje. Myliłem się niestety. Nie sądziłem też, że będę miał ochotę jeszcze kiedyś wrócić do poruszanych tu problemów, ale teraz wiem, że raczej tego nie unikniemy.