Wojownicy o szklanych oczach

– Naprawdę napiszesz, dlaczego popieramy Erdoğana? W Europie publikujecie tylko głosy szkalujące naszego prezydenta. To będzie twoja ostatnia książka – ostrzega Recep Tayyip. Zbieżność imion z prezydentem nie jest przypadkowa, nadali mu je rodzice, by pamiętał, kogo ma popierać. Po drugiej stronie tureckiej barykady stoi Cem. Za demonstrowanie w obronie parku oskarżono go o próbę obalenia rządu. Mówi, że po Turcji niesie się wiatr, który jeszcze zawieje rządzącym w twarz. On i jemu podobni czekają na ten dzień z utęsknieniem.

Agnieszka Rostkowska, korespondentka polskich mediów w Turcji, rusza w drogę, by opisać zmiany zachodzące nad Bosforem. Portretuje mieszkańców Nowej Turcji, zarówno tych, którzy oddychają w niej pełną piersią, jak i tych, którzy duszą się od gazu łzawiącego. Wyjaśnia, co kryje się za spektakularną przebudową Stambułu, i docieka, dlaczego na południowy wschód kraju wciąż powracają czołgi. Tak powstał uniwersalny reportaż o tym, że nadzieja i wolność nigdy nie giną – tylko zmieniają miejsce zamieszkania.

„Turcja oglądana od zachodu po wschód i z północy na południe. A może randka prawie-Europy z Azją? Albo – jak wnikliwie pisze Agnieszka Rostkowska – spotkanie Nowej Turcji ze Starą, przy czym ta Nowa w wielu miejscach wydaje się bardziej anachroniczna od Starej, a z pewnością co najmniej tak samo bezwzględna. Dostajemy opowieść o czasie wielkiej przemiany, w której rozgrywka nie toczy się tylko i wyłącznie o największe na świecie lotnisko czy nitki rozbudowywanych węzłów autostrad, ale przede wszystkim o ludzkie serca i umysły. Możliwa jest również i taka ewentualność, iż portret Turcji namalowany przez Rostkowską to w gruncie rzeczy obraz naszych paskudnych czasów, lęków, odgrzebanej plemienności i próśb o silnego człowieka – wodza, który wskaże, co dla nas dobre, nakarmi i obroni, choć w zamian odbierze wolność. Na świecie pełno jest sułtanów – Erdoğanów. Pełno też poddanych, którzy wierzą w każde słowo dyktatorskich władców. Już jest źle, a może być jeszcze gorzej”.
Paweł Smoleński