Zdrowie publiczne w krajach europejskich
Wybrane zagadnienia etyczne na podstawie raportów Europejskiego Projektu EuroPhen

Projekt EuroPHEN (Europhean Public Health Ethics Network) rozpoczął się w 2003 i był realizowany przez trzy lata w ramach Piątego Programu Ramowego Unii Europejskiej. Koordynatorem projektu był Uniwersytet w Sheffield, natomiast Instytut Zdrowia Publicznego CM Uniwersytetu Jagiellońskiego był jednym z partnerów projektu.Projekt poświecony był badaniu etycznych problemów i dylematów, do jakich może dochodzić przy projektowaniu i wdrażaniu w życie interwencji zdrowia publicznego. Ogólne przyzwolenie na inicjowanie działań służących zdrowiu nie eliminuje możliwości konfliktów o wartości, które mogą być promowane lub naruszane przy okazji funkcjonowania instytucji zdrowia publicznego. W dziedzinie tej naturalne jest napięcie między dążeniami indywidualnymi, a wymogami wynikającymi z troski o dobro wspólne. Prawdopodobieństwo konfliktów wartości jest tym większe, im większe występują różnice akceptowanych w różnych krajach i przez różne grupy systemów etycznych. W projekcie EuroPHEN podjęto analizę różnic dotyczących podejścia do tworzenia zdrowia publicznego w niektórych krajach Unii Europejskiej. Głównym przedmiotem zainteresowania były wartości, traktowane jako źródło inspiracji rozważanych i wdrażanych rozwiązań, a także, z drugiej strony, jako zbiór kryteriów wykorzystywanych do oceny efektów interwencji zdrowia publicznego. Badanym podmiotem były nie tylko normy i postulaty, ale także postawy obywateli krajów europejskich. Zbadano też w jakim stopniu stwierdzane różnice postulatów i wyborów były wynikiem odmiennych strategii przyjmowanych w zdrowiu publicznym w różnych krajach.Tom, który oddajemy Czytelnikom zawiera reprezentatywny wybór materiałów, które były przygotowane w czasie realizacji projektu. Teksty te pozwalają wyrobić sobie pogląd na zakres treści, które były przedmiotem analizy, a także zorientować się w klimacie etycznym, który towarzyszył dotychczasowym pracom. Jesteśmy przekonani, że popularyzowanie refleksji nad etycznymi aspektami zdrowia publicznego może przyczyniać się do bardziej pogłębionego rozumienia występujących tam sytuacji konfliktowych. Warto uświadamiać sobie, że mało jest wyborów, w których nie trzeba poświęcać jednej wartości na rzecz innej wartości. I niekiedy tylko decydent rozporządza miarą, dzięki której jest w stanie je porównać. (...) Recenzowana książka jest wartościowym i wykazującym cechy oryginalności opracowaniem przybliżającym czytelnikowi różnice w europejskich systemach opieki zdrowotnej w kontekście roli i znaczenia zdrowia publicznego w różnych krajach (Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy oraz Polska).Zdrowie publiczne stanowi jednak w recenzowanej książce jedynie ramy, w polu których podejmowane są bardziej szczegółowe zagadnienia: instytucjonalny wymiar zdrowia publicznego, szczepienia ochronne, udział pacjentów w badaniach klinicznych, fluoryzacja wody, opanowywanie chorób zakaźnych, zdrowie i środowisko, bezpieczeństwo i higiena pracy oraz problemy etyczne w zdrowiu publicznym. Wartość książki wyrasta z komparatystycznej perspektywy w jakiej przedstawiane są powyższe problemy, a jej oryginalność wiąże się z przyjętą perspektywą badawczą. Sygnalizowane zagadnienia prezentowane są bowiem z punktu widzenia problemów etycznych i dylematów towarzyszących planom i wyborom z obszaru polityki w zakresie zdrowia publicznego. Książka ta powinna znaleźć czytelników wśród studentów takich kierunków jak: zdrowie publiczne, medycyna, administracja publiczna, zarządzanie, nauki polityczne czy filozofia oraz badaczy prowadzących prace w tych obszarach i dyscyplinach (...). (Z recenzji Jacka Klicha)