Zmiana nawyków w praktyce
Jak wesprzeć pacjenta w procesie zmiany?

Zdrowie to dla wielu Polaków bardzo istotna wartość. W przeprowadzonym przez CBOS w 2016 roku ogólnopolskim badaniu dotyczącym zdrowia i leczenia w Polsce niemal 3/5 respondentów wskazało zachowanie dobrego zdrowia jako jedną z kluczowych wartości. Jedyną wyżej cenioną wskazywaną w tym badaniu wartością było szczęście rodzinne. Należałoby się zatem spodziewać, że kiedy lekarz przekazuje pacjentowi zalecenia dotyczące działań profilaktycznych, przebiegu leczenia czy też zmiany złych nawyków, to pacjent z ochotą zabierze się do wprowadzania niezbędnych zmian.

Czy jednak rzeczywiście tak to wygląda w praktyce? Według wyników niedawno przeprowadzonych w Polsce badań:
- 83% osób cierpiących na choroby przewlekłe nie przestrzega zaleceń lekarskich
- blisko 1/3 pacjentów nie realizuje przepisanych przez lekarzy recept
- zaledwie co piąty pacjent regularnie zażywa pełen zestaw leków zaleconych mu w chorobie wieńcowej serca
- blisko 50% osób, które chorują na nadciśnienie tętnicze, przyznaje się do tego, że nie przestrzega zaleceń terapeutycznych.

Powyższe dane nie napawają zatem optymizmem. Jak w takim razie wygląda kwestia zdrowych nawyków Polaków? Ze wspomnianego wyżej badania, przeprowadzonego przez CBOS na reprezentatywnej próbie, wynika, co następuje:
- 1/4 Polaków codziennie pali papierosy
- blisko 1/4 ankietowanych minimum raz dziennie narażona jest na sytuacje stresowe
- blisko 1/3 badanych minimum raz w tygodniu je mniej niż trzy posiłki dziennie
- 1/4 Polaków co najmniej raz w tygodniu pije alkohol
- co siódmy ankietowany codziennie spożywa słodzone napoje gazowane
- dla co jedenastego badanego jedzenie posiłku tuż przed snem to norma
- dla co dwunastego respondenta regułą jest sen krótszy niż sześć godzin na dobę
- co szesnasty Polak przynajmniej raz w tygodniu posila się w restauracjach i barach szybkiej obsługi.

Opierając się na wynikach przytoczonego badania, możemy także stwierdzić, że zdecydowana większość Polaków (88%) nie ma nawyku uprawiania sportu. Z kolei blisko 60% ankietowanych deklaruje, że nie wykonuje nawet prostych ćwiczeń gimnastycznych. Niemal 40% badanych przyznaje, że nie podejmuje żadnego rodzaju aktywności fizycznej. Niemal co piąty Polak deklaruje, że nigdy lub prawie nigdy nie ma czasu na to, by pójść na dłuższy (min. godzinny) spacer. Co jedenasty ankietowany przyznaje, że nie wykonuje profilaktycznych badań lekarskich. Z powyższych danych jasno wynika, że pomiędzy tym, co pacjenci deklarują, a tym, co faktycznie robią, istnieje prawdziwa przepaść.

Rodzi się zatem pytanie: jak to możliwe, by rozdźwięk między deklaracjami a działaniami pacjentów był aż tak znaczący?